موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

مهمترین عامل ،در کسب هر موفقیتی ،تدوین و مشخص کردن دقیق اهداف می باشد.

“هدف‌گذاری ” مهمترین عامل حرکت و خلق آینده است.

 هدفها هستند که مقصد و مسیر زندگی فردی و سازمانی را روشن می کنند.

هدف گذاری به مثابه ترسیم جاده ای برای آینده است .

تلاشی ارزشمند است که معطوف به هدف باشد، تلاش بی هدف پرتاب تیر در تاریکی است.

 یکی از موانع بسیار مهم موفقیت و کامیابی ، ناتوانی افراد و سازمانها در تدوین اهداف می باشد .

آنهایی که رویایی در ذهن و هدفی بر روی کاغذ نداشته باشند مقصدشان ناکجا آباد خواهد بود

یکی از مهارتهایی که مدیران و کارکنان باید در خود تقویت نمایند ، مهارت هدف گذاریاست.

اهداف کلی ، کیفی و مبهم قابلیت اندازه گیری و اثر بخشی نخواهد داشت .

در دنیای پیچیده کنونی که شاهد رقابت­های بسیار فشرده جوامع مختلف برای دستیابی به جدیدترین تکنولوژی و منابع قدرت هستیم، افراد تیزهوش و خلاق و صاحبان اندیشه نو و تفکر واگرا به مثابه­ی گرانبهاترین سرمایه ­ها، از جایگاه بسیار والا و ارزشمندی برخوردار هستند.

امروز جامعه­ ما بیش از هر زمان دیگر به افراد هوشمند و خلاق نیاز دارد. هر قدر جهانی که در آن زندگی می­ کنیم پیچیده ­تر می­شود نیاز به شناسایی و پرورش ذهنهای خلّاق و آفریننده بیشتر وبیشتر می­گردد.به همین دلیل در شرایط کنونی مسأله خلّاقیت از مهم­ترین مساءل در قلمرو روان­شناسی آموزشگاهی است.

از آن­جایی که به نظر غالب روان­شناسان(سیسک[1] 1987)خلاقیت در سال­های اول زندگی کودک ظهور می­کند و در آغاز با تخیل همراه است ، بدون تردید تخیل از مهم­ترین عواملی است که تفکر خلاق را ممکن می­سازد.در این­جا سعی می­شود به طور اجمالی مسأله تخیل و خلاقیت در کودکان و نوجوانان مورد بررسی قرار گیرد.

خلاقیت چیست؟

خلاقیت واژه­ای است بسیار مهم و ارائه تعریفی دقیق از آن امری است بس دشوار. واقعیت این است که تاکنون محققان و روان­شناسان مختلف به­جای ارائه تعریفی جامع از خلاقیت ، بیشتر سعی داشته­اند تصویری از ویژگی­های افراد خلاق ترسیم نمایند؛ لذا ارائه تعریفی جامع ومانع از خلاقیت که همه ابعاد و کنش­های آن را شامل گردد، اگر غیر ممکن نباشد، فوق العاده مشکل است.

پژوهشگران مختلف برداشت­های متفاوتی از خلاقیت داشته و بالطبع تعاریف متنوعی از آن ارائه کرده­اند.وجود چنین اختلاف نظری در این زمینه، ناشی از ماهیت بسیار پیچیده و مرکب کنش­های مغزی است. به نظر بعضی از روان­شناسان ، «خلاقیت ترکیبی است از قدرت ابتکار، انعطاف پذیری و حساسیت در برابر نظریاتی که یاد گیرنده را قادر می­سازد خارج از نتایج تفکر نامعقول به نتایج متفاوت و مولد بیندیشد که حاصل آن رضایت شخصی و احتمالاً ناخشنودی دیگران خواهد بود.»­(استرن برگ [2] 1989) . متداول­ترین برداشت از خلاقیت عبارتست ا از این­که فرد فکری نو ومتفاوت ارائه دهد. خلاقیت را می­ توان با تولید[3] یا خلق اثر نو و متفاوت ارزیابی کرد، اما باید به خاطر داشت که هر خلاقیتی لزوماً منجر به تولید اثر قابل مشاهده نمی­ گردد. به عنوان مثال در عالم تخیل، کودک یا نوجوان چیز نو و متفاوتی خلق می­کند ، اما آفرینش ذهنی او برای دیگران قابل مشاهده و بالطبع ارزیابی و قضاوت نیست.

بنابراین خلاقیت یک فرایند ذهنی است که در فرد معینی و در یک زمان مشخص دیده می­ شود، فرایندی که در نتیجه آن یک اثر جدید اعم از ایده یا چیز نو و متفاوت تولید می­شود. تولید جدید و متفاوت می­ تواند کلامی یا غیر کلامی، عینی یا ذهنی باشد.در بحث از خلاقیت تأکید بر نفس تولید بیشتر از نتیجه حاصل است ، چرا که خلاقیت بیش از هر چیز خود یک فرایند است نه یک تولید . در هر حال باید در مطالعه پیرامون خلاقیت به دو نکته بسیار مهم توجه داشت:

اول این­که خلاقیت می­ تواند خلق اشکال یا صورت­های جدیدی از ایده­ ها یا تولیدات کهنه باشد، در این صورت عمدتاً فکرها و ایده ­های گذشته اساس خلاقیت­ های تازه است.

دوم این­که خلاقیت امری است انحصاری و حاصل تلاش فردی و لزوماً یک موقعیت یا مسأله عمومی نیست . لذا فردی ممکن است چیزی را خلق کند که قبلاً هیچ ­گونه سابقه ذهنی از آن نداشته است، اگر چه آن چیز به صورت­های مشابه یا کاملاً یکسان قبلاً توسط شخص دیگری و در موقعیت خاصی خلق شده باشد.

خلاقیت مستلزم بهره­ گیری از نوع خاصی از جریان فکری است، چیزی که گیلفورد[4]  آن را تفکر واگرا[5] نامید . تفکر واگرا ، تفکری است متفاوت از جریان­های فکری موجود . به عبارت دیگر فرد خلاق تمایل دارد مسائل مختلف را به طرق متفاوت حل کند ، ولو این­که ظاهراً یک راه ­حل بیشتر برای آن مسائل وجود نداشته باشد.در مجموع براساس مطالعات و تحقیقات انجام شده پیرامون خلاقیت، نکات زیر در درک و توسعه خلاقیت از اهمیت ویژه­ای برخوردار است:

1-    خلاقیت امری است توسعه­پذیر، به عبارت دیگر همه دانش­آموزان از توانایی بالقوه خلاقیت برخوردارند.

2-    خلاقیت امری است فردی. ارزیابی خلاقیت توأم با ارزیابی توانایی­های فردی است.

3-    خلاقیت از طریق حساسیت در درک مسائل ، قابل توسعه است.

4-    خلاقیت از طریق آزمایش، تجربه و کنکاش رشد می­ کند.

5-    اندیشه تخلی و تفکر مبتکرانه موجب برانگیختگی قدرت خلاقیت می­ شود.

6-    خلاقیت با استقلال فکر و اعتماد به نفس همراه است، لذا برخورداری از اعتماد به نفس قوی برای رشد خلاقیت امری است کاملاً ضروری.

7-    خلاقیت از طریق بیان احساسات و برداشت­های شخصی، غنی­ تر می­ گردد. صحبت درباره تجربه خلاق ارزش آن را بیشتر می­ کند.

8-    خلاقیت، کنجکاوی و تمایل برای دانستن و تجربه بسیاری از امور است، لذا به کنجکاوی دانش­ آموزان می ­بایست بها داده شود.

9-    خلاقیت توسعه­ ی آگاهی، توانایی جذب و بهره­مندی از همه نعمت­های زندگی است.

10-اندیشه­ها و اظهارات خلاق کودکان و دانش­آموزان باید مورد تشویق قرار گیرد و زمینه ظهور آن فراهم آید.

خلاقیت و شخصیت تاکنون بررسی­های انجام شده پیرامون ویژگی­های کودکان و بزرگسالان خلاق، منجر به شناخت صفت واحد یا ویژگی خاص شخصیتی در بین افراد خلاق نشده است، لذا در مطالعاتی که تاکنون در ارتباط با کودکان خلاق به عمل آمده، به مجموعه­ ای از ویژگی­ها که به آن «سندرم خلاقیت» گفته می­شود، اشاره گردیده است. (استرن برگ 1989)

صفحات: 1· 2

- رسوم و سنت‌هاي خانوادگي ايجاد كنيد:
داشتن رسوم و سنت‌هاي ويژه به شما و كودكتان فرصتي براي مرتبط شدن مي‌دهد، اهميتي ندارد كه آن رسوم چه باشد.
پختن يك وعده غذاي ساده با هم، خواندن يك داستان هر شب، كاشتن گل يا باغباني كردن در باغچه، انجام دادن يك بازي مورد علاقه فكري، اين‌ها انواعي از مراسمي هستند كه بچه‌ها دوست دارند. خلاق باشيد، پدري را مي‌شناسم كه هر صبح جمعه دخترش را براي خوردن صبحانه به بيرون مي‌برد. واقعا اهميتي ندارد كه اين رسوم چه باشند تا وقتي كه چيزي است كه شما و كودكتان هر دو از انجام آن لذت مي‌بريد، مهم است كه به انجام دادن آن ادامه دهيد. حتي وقتي از دست كودك خود عصباني هستيد، عنوان تنبيه كودك خود را از آن محروم نكنيد.
 شخصيت كودك خود را بشناسيد.
اساس يك پدر و مادر خوب بودن اين است كه واقعا اخلاق كودك خود را بشناسند و شيوه پدر و مادر بودن خود را با آن سازگار كنند. هر كودك حتي در يك خانواده، متفاوت است. اگر شخصيت هر كودك را مستقلا بفهميد و با آن كودك به روشي كه مناسب است رفتار كنيد جنگ و دعواها را به حداقل مي‌رسانيد. اگر بچه خيلي فعالي داريد، بايد در هنگام شب از انجام بازي‌هاي شلوغ همراه با او خودداري كنيد، زيرا اين كار خوابيدن او را مشكل مي‌سازد، به جاي آن، او را وادار كنيد كه فعاليت آرامي انجام دهد كه به او كمك كند آرام شود. يا شايد شما كودكي داريد كه در ترك كردن جاهاي مورد علاقه‌اش مشكل دارد.
اگر چنين است شما نياز داريد قبل از اين‌كه زمين بازي را ترك كنيد او را آگاه سازيد تا ترك كردن آن‌جا را برايش آسان‌تر سازيد. هر چه بهتر با شرايط كودك خود سازگار شويد دعوا و درگيري كمتري وجود خواهد داشت.
نقش يك والد نمونه خوب را ايفا كنيد.
والدين هر شب بايد از خودشان بپرسند، اگر كودك من فقط از رفتارهاي من مي‌آموزد امروز به او چه آموخته‌ام؟ احتمالا متداول‌ترين اشتباهي كه پدران و مادران مرتكب مي‌شوند اين است كه حرفي مي‌زنند و بر خلاف آن انجام مي‌دهند. ما درباره خويشتن‌داري و صبر براي كودكانمان سخنراني مي‌كنيم و سپس وقتي در ترافيك گير مي‌كنيم از خشم منفجر مي‌شويم. به آن‌ها مي‌گوييم غيبت نكنند و سپس درست همان كار را انجام مي‌دهيم، آن‌ها را ملزم مي‌سازيم با صداقت باشند ولي خودمان دروغ مي‌گوييم.
اين بدان معني نيست كه والدين مجبورند كامل و ايده‌آل باشند. اما وقتي در كاري شكست مي‌خوريم نياز داريم كه كودكانمان از اشتباهات ما بياموزند براي مثال هنگامي كه احساس مي‌كنيد تحت استرس هستيد و سخت انتقاد مي‌كنيد، بايد بعدا برگرديد و بگوييد: ”من اشتباه كردم آن طور بر سر تو داد كشيدم من بايد آرام‌تر مي‌بودم، متاسفم.“ با انجام دادن اين كار شما به كودك خود اهميت احترام و بخشيدن را مي‌آموزيد. اگر درگير يك موقعيت چالش‌برانگيز هستيد بايد به كودك خود اجازه دهيد ببيند نهايت تلاش خود را براي غلبه كردن بر آن انجام مي‌دهيد: ”ما همه نگران هستيم چون بابا شغلش را از دست داده، اما همه چيز درست خواهد شد.“ با اين حرف به كودك خود نشان مي‌دهيد كه مي‌توانيد در دوران سختي از عهده امور برآييد و اين كار به او كمك خواهد كرد كه در دوران سختي همان‌گونه باشد.
 او را به بررسي و اكتشاف كردن تشويق كنيد.
كودكان عاشق بررسي و اكتشاف هستند و اين نكته، بخشي ضروري از چگونگي يادگيري آن‌هاست. وقتي والدين دايما مي‌گويند: ”آن كار را نكن يا از آن‌جا دور شو“ بچه‌ها ياد مي‌گيرند كه درباره مسايل ناشناخته ترسو و بزدل باشند.
كودكان هنگامي كه چيزهاي جديدي را كشف مي‌كنند واكنش‌هاي مثبت زيادي از والدينشان مي‌گيرند، زندگي را با قدرت و اعتماد به نفس بيشتري به پيش مي‌برند براي اين‌كه مطمئن شويد كودك شما بررسي و اكتشاف مي‌كند اول محيط خانه را ايمن سازيد، بنابراين او مي‌تواند بدون آسيب ديدن در آن‌ها پرسه بزند و سپس به او اجازه دهيد تا با ظرف‌ها و قاشق‌ها در آشپزخانه بازي كند. به او انواع مختلفي از غذاها را معرفي كنيد. او را به كتابخانه‌ها پارك‌ها، باغ‌وحش‌ها و موزه‌هاي هنري ببريد اگر كودك خود را تشويق كنيد كه به عنوان يك نوزاد بررسي‌كننده فعالي باشد او در طول زندگي‌اش از اين امر براي يادگيري استفاده خواهد كرد.
  محدوديت‌هاي مشخصي را وضع كنيد.
كودكان در خانه‌اي كه ساختار، حدود و قوانين دارد شكوفا مي‌شوند و رشد مي‌كنند. اما خيلي از والدين مرتكب اين اشتباه مي‌شوند كه احساس خود درباره قوانين را به كودكان خود منتقل مي‌كنند. به عنوان افراد بزرگسال ما دوست نداريم كه مردم به ما بگويند چه كاري را انجام دهيم و ما فكر مي‌كنيم كودكان ما به طور منفي به قوانين واكنش نشان مي‌دهند. اما كودكان به والديني نياز دارند كه مي‌توانند محدوديت‌هايي برقرار كنند و نسبت به آن‌ها عقب‌نشيني انجام نمي‌دهند. من نمي‌گويم فقط براي اين كه ثابت كنيد رييس هستيد قوانيني وضع كنيد، مهم است كه محدوديت‌هايي به دلايل منطقي وضع كنيد و آن‌ها را به روشي دوستانه و با اهميت به كودكان خود توضيح دهيد، اما مطالعات نشان مي‌دهند كه داشتن قوانين و ساختار باعث مي‌شود كه كودكان احساس ايمني كنند و به آن‌ها خويشتن‌داري و اتكا به نفس را آموزش مي‌دهد.
 بزرگ‌ترين تشويق‌كننده كودك خود باشيد.
مهم‌ترين و تنها چيزي كه مي‌توانيد براي كودكان خود انجام دهيد اين است كه به آن‌ها اجازه دهيد بدانند كه شما مطلقا ديوانه آن‌ها هستيد. اغلب به آن‌ها بگوييد كه عالي و معركه هستند، تحقيق نشان مي‌دهد كه اين نوع پيام‌ها كودكان را انعطاف‌پذير مي‌سازد و به آن‌ها كمك مي‌كند كه بر نااميدي، طرد شدن، و بقيه مسايل نامطبوعي كه زندگي معمولا به همراه دارد غلبه كنند. در كمال تعجب تعداد زيادي از كودكان نمي‌دانند كه بابا و مامان تا چه حد آن‌ها را تحسين مي‌كنند و اين بدان علت است كه والدين پيام را منتقل نمي‌كنند. تلاش آگاهانه‌اي انجام دهيد تا مثبت باشيد، حتي هنگامي كه محدوديت‌ها را وضع مي‌كنيد، به جاي آن كه كودكي را براي دعوا كردن با خواهر و برادرش سرزنش كنيد، با گفتن حرفي مانند: من مي‌دانم اين نهايت تلاش تو بود و من مطمئنم كه تو برادرت را خيلي بيش از آن‌چه كه نشان مي‌دهي دوست داري.“ به كودك اجازه مي‌دهيد بداند كه شما به او ايمان داريد و معتقد هستيد و ديگر چيزي نمي‌تواند او را شكست دهد اوقات خانوادگي را به صورت يك اولويت قرار دهيد.
در سال‌هاي اخير تاكيد زيادي بر مشغول نگه‌داشتن كودكان بوده است، وقتي كودكان 3 يا 4 ساله هستند ما آن‌ها را به كلاس‌هاي ژيمناستيك، موسيقي، ورزشي و … مي‌فرستيم و مي‌ترسيم كه اگر در آن‌چه كه همه كودكان ديگر انجام مي‌دهند شركت نكنند، عقب بيفتند. بنابراين راننده كودكان خود مي‌شويم و آن‌ها را از اين كلاس به آن كلاس مي‌بريم و زندگي خود را وقف اين فعاليت‌ها مي‌كنيم من فكر مي‌كنم كه خيلي مهم‌تر است كه اوقات خانوادگي را بزرگ‌ترين اولويت خود بسازيد تا اين كه هميشه در جست‌وجوي فعاليت‌هاي فردي باشيد.
به عنوان يك خانواده، با هم شام بخوريد حتي اگر به معناي آن است كه كودك شما نمي‌تواند به كلاس تمرين موسيقي برود. بچه‌ها بايد اوقاتي را با پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و همچنين ساير خويشاوندان خود بگذرانند، كودكان همچنين نياز به زماني دارند كه شما همه استراحت كنيد و با هم به عنوان يك خانواده باشيد، ‌رشته‌هاي خانوادگي براي كودكان مانند يك لنگر است،‌ فعاليت‌هاي فردي آن‌ها مي‌آيند و مي‌روند اما روابط خانوادگي براي يك عمر ادامه پيدا مي‌كنند.

• اگر کودک در خانه مورد احترام باشد، کمتر از اوامر پدر و مادر سرپیچی می کند.احترام به کودک و حسن معاشرت پدر و مادر با وی یکی از اساسی ترین عوامل ایجاد شخصیت در کودک است.

• تذکرات وقتی اثر دارند که والدین خود مجری و عامل آنها باشند.توجه داشته باشید فرزندان آنگونه که ما می خواهیم نمی شوند بلکه آن طوری که ما هستیم می شوند.

• لوس کردن، کودکان را موجوداتی ضعیف و بی اراده بار می آورد.

• برای کودکان خود دعا کنید. به خصوص پدران.

• تذکرات را با ملایمات بیان کنید تا سدی بین والدین و فرزندان نشود.

• مربی خوب کسی است که خواسته های کودک را از راه های صحیح و با روش درست تعدیل کند.

• ایمان را در کودکتان تقویت کنید.
• کودک را تحقیر نکنید.

• از مچ گیری و رفتار سرورانه با کودکان بپرهیزید.

• فرزند را راستگو تربیت کنید.در خانه طوری رفتار کنید که اطفال به راستگویی عادت کنند.

• کودک را نترسانید زیرا ترس شخصیت کودک را از بین می برد و دچار اختلال روانی می کند.

• نوازش یکی از غذاهای روانی کودک است باید به اندازه کافی از آن تغذیه شود.

• زشتی گناه و تنفر مردم از گناهکار را به کودک بفهمانید.

• بستر بچه ها قبل از 6 سالگی از هم جدا باشد.

به عنوان یک توصیه طلایی و کاربردی باید بدانید که اگر سطح توقع خود را از کودک کم کنید، درخواست هایتان را محترمانه و به صورت پیشنهاد ارائه دهید و بر آن ها اصرار نورزید، کودک به مرور زمان منظم خواهد شد.
«من هر چه قدر به فرزندم می گویم وسایل شخصی ات را سر جایش بگذار، هر روز صبح تختت را مرتب کن یا اتاقت را همیشه مرتب نگه دار، انگار تاثیری ندارد. خیلی از راهکارها را امتحان کرده ام، خیلی شرط و شروط برایش گذاشته ام؛ اما دست آخر هم، آن گونه ای که می خواستم نشده است.»
حسین سلیمان پور، روان شناس تربیتی در این باره و به عنوان اولین جمله می گوید: «بچه هایی که خیلی مرتب و منظم هستند، ممکن است در آینده رفتارهای وسواسی از خود نشان دهند. پس تاکید زیاد و افراطی بعضی والدین بر منظم بودن کودک شان، می تواند مشکلات روان شناسانه ای مانند وسواس برای آن ها به وجود آورد.» با این حال، توصیه هایی برای تحقق این هدف به والدین مطرح می شود.
اعتماد به نفس کودکتان را از بین نبرید
سعی کنید نصیحت، تذکر و امر و نهی را کاهش دهید و به موقع و اصولی از آن استفاده کنید؛ زیرا امر و نهی زیاد اعتماد به نفس کودک را از بین می برد. در ضمن از راهکار «تقویت دوبل» بهره ببرید. یعنی هرگاه فرزندتان، وسایلش را مرتب کرد، هم او را تشویق کنید و هم جلوی همسرتان این موضوع را بازگو کنید تا او هم تشویقش کند و به نوعی، تقویت دوبل شود!
مقایسه نکنید و الگو شوید
کودک را با کودک دیگری که از نظر شما، منظم است، مقایسه نکنید؛ زیرا این رفتار نادرست، باعث تنفر کودک از آن فرد و از شما خواهد شد. به جای این کارها، سعی کنید خودتان الگوی مرتب و منظمی باشید و این موضوع را جلوی چشم کودک به او ثابت کنید.
از باید و نباید استفاده نکنید
از کلمه شرطی «اگر» استفاده نکنید و حرفتان را قاطع بزنید؛ برای مثال به جای این که بگویید: «اگر وسایلت را جمع کردی، می توانی تلویزیون نگاه کنی» بگویید: «وسایلت را جمع کن و بعد تلویزیون ببین». همچنین استفاده از «باید» و «نباید»، عصبانیت کودک را به دنبال دارد. سعی کنید آن ها را حذف کنید و از عبارت های قشنگ تر و محترمانه تری استفاده کنید. برای مثال به جای این که بگویید: «باید مسواک بزنی»، «باید بخوابی» یا «نباید وسایلت را به هم بریزی» و … بگویید: «وقتی غذایت را خوردی، بهتر است مسواک بزنی»، «ساعت 10 است و زمان خوابیدن» و «پسرم لطف می کند وسایلش را جمع کند» یا «بیا به من کمک کن تا وسایلت را جمع کنیم.»
سطح توقعتان را تعدیل کنید
به عنوان یک توصیه طلایی و کاربردی باید بدانید که اگر سطح توقع خود را از کودک کم کنید، درخواست هایتان را محترمانه و به صورت پیشنهاد ارائه دهید و بر آن ها اصرار نورزید، کودک به مرور زمان منظم خواهد شد. البته لازمه رسیدن به این هدف، داشتن سعه صدر است؛ برای مثال اگر خواستید، اتاقش را مرتب کند؛ اما او وسایل اضافی را جمع و زیر تخت یا کمدش قایم کرده است، همین رفتار او را به عنوان یک کار مثبت بپذیرید، او را تشویق کنید و محترمانه به او توضیح دهید که این کار تو خوب است و اتاقت هم خلوت شده است؛ اما جای وسایل اضافی زیر تخت نیست، پس بیا با هم آن ها را در جای خودشان بگذاریم. شما با این کار، هم سطح توقع خود را کاهش داده، هم عصبانی نشده اید و هم اشتباه کودکتان را به او تذکر داده اید.
«پیام من» بدهید
باز هم تکرار می کنم، وقتی انجام کاری را به کودک پیشنهاد می دهید، برانجام آن کار اصرار نورزید؛ زیرا زیاد اصرار کردن، هم او را عصبانی خواهد کرد و هم شما را. پس محترمانه پیام دهید و عقب نشینی کنید؛ مثلا بگویید: «دختر گلم به مامان کمک می کند تا سفره را جمع کنیم؟»، اگر همکاری نکرد فقط یک «پیام من» بدهید یعنی بگویید: «خیلی دوست داشتم دخترم به من کمک می کرد». این جمله در آینده نزدیک، تاثیر خودش را خواهد گذاشت.
حجم وسایلش را کاهش دهید
در ضمن اگر تعداد اسباب بازی های او زیاد است، حجم آن ها را کم کنید تا جمع کردنشان راحت تر باشد. در ضمن سعی کنید حجم لباس های داخل اتاق و کمدش هم بیش از حد زیاد نباشد تا اگر آن ها به هم ریخته شد، زمان زیادی از شما برای مرتب کردنش گرفته نشود.
آرامش نظم را به کودک نشان دهید
سعی کنید در خانه خود این طرز فکر را القا کنید که تمیز بودن خانه احساس بسیار خوبی به انسان می دهد. اگر کودک از جمع کردن وسایلش خودداری کرد، خودتان آن ها را جمع کنید و بگویید: «به نظرت این طوری بهتر نیست؟

وقتی همه چیز مرتب و سرجای خودش است، آدم احساس بهتری دارد.» این مکالمه در وجود کودک تاثیر می گذارد و باور می کند منظم بودن مساوی است با داشتن احساس خوب.

با تکرار این نوع آرامش ها و تلقین کردن ها کودک به تدریج می آموزد بدون این که شما چیزی بگویید خودش همه وسایل اضافه را جمع کند. این مسئله هم برای مادر و هم برای فرزند مفید است. کودک نظم را یاد می گیرد و بخشی از کارهای مادر نیز کم می شود.

یکی از شیوه های همسرداری این است که صمیمیت کلامی با هم داشته باشیم:
یکی از راههای ایجاد عشق و محبت بین زن و شوهر صمیمیت کلامی است، یعنی همدیگر را خوب صدا زدن و خوب جواب دادن.
بسیار زیباست که هریک از زن و شوهر، همسر خود رابا نامی صدا کند که او بیشتر دوست دارد و چه بهتر که نامش را با کلمات محبت آمیز چاشنی کند.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند:« همسرتان را با نامی که او دوست دارد صدا کنید.» کافی/ جلد 2/ صفحه 643
خانمها سعی کنند خود را با نام خانوادگی همسرشان معرفی کنند. این چیزی از شخصیت آنها کم نمی کند، بلکه در محبت و پیوند زندگیشان مؤثر خواهد بود.
مصداق بعدی در صمیمیّت کلامی جواب محبت آمیز دادن به یکدیگر است. اگر همسر شما، شما را صدا کرد با کلمه ی «جانم، جان، …» جواب دهید. مخصوصاً خانم ها باید دقت کنند که لحن ظریف و لطیف و حساسی که خداوند به شما داده برای این است که در کلمات و گفتگوها از آن استفاده کنید.
خلاصه اینکه برخوردهای محبت آمیز زبانی شاه کلید نفوذ در دل مردان است، هر چه این برخوردها در قالب کلمات اثرگذار و جذاب ارائه شود کاربرد بیشتری دارد.

از آنجا که پسرها شیطنت بیشتری دارند و کارهای خطرناک بیشتری هم نسبت به دخترها انجام می دهند، باید برخی موارد را در روند تربیت آنها بدانید تا در آینده، پسری موفق تحویل جامعه بدهید.

1. بگذارید پسر باشد
پسرها شیطنت بسیاری دارند. آنها وسایل خانه را خراب می کنند، کارهای خطرناک می کنند، جوک های بی مزه می گویند و … این فرصت ها را از او نگیرید. اجازه دهید پسرتان بچگی کند. بگذارید دنیای اطراف خود را کشف کند و از آن لذت ببرد.
2. تواضع و فروتنی را به او بیاموزید
هرگز پسر خود را خیلی مغرور و از خودراضی بار نیاورید. خیلی هم اعتمادبه‌نفس را از او نگیرید. سعی کنید با مطالعه و کمک گرفتن از مشاوران پسری تربیت کنید که در عین ادب و تواضع، شخصیت و غرور خود را نیز حفظ می کند.
3. هدایای او را دوست داشته باشید
هر هدیه ای که پسرتان به شما می دهد را با همه وجود قبول کنید و عشق و خوشحالی خود را به او نشان دهید. این هدیه می تواند یک بیسکوئیت ساده یا کاردستی زیبایی باشد که خودش برای شما ساخته است. با این کار، خود را در دل او جا می کنید و همیشه دوستتان خواهد داشت.
4. به پدر او احترام بگذارید
اگر با پدر پسرتان در یک خانه زندگی می کنید، با عشق و احترام با او رفتار کنید. اگر به هر دلیلی از هم جدا شده اید، باز همچنان با احترام در مورد او صحبت کنید. وقتی پسرتان این محبت و احترام را از طرف شما می بینند، آن را می آموزند و در آینده روحیه و اخلاق بهتری خواهند داشت.
5 او را با زنان قوی احاطه کنید
پسر خود را با حضور زنان قوی و باهوش همچون مادربزرگ، عمه، خاله، دوستان و حتی معلم ها احاطه کنید. وقتی پسرتان در طول رشد خود شاهد این باشد که زنان می توانند کارها بزرگی در زندگی انجام دهند و مهارت ها و استعدادهای بیشماری دارند، به تدریج در ناخودآگاه خود برای زنان ارزش و احترام بسیاری قایل خواهد شد و زن را موجودی ضعیف نخواهد دانست.
6 رفتار با زنان را به او بیاموزید
رفتار صحیح با زنان را از همان نوجوانی به پسر خود بیاموزید. احترام به زنان و نحوه برخورد صحیح و درک درست از نیازهای زن داشتن را از سن پایین و به طور مرتب و پیگیر به پسر خود بیاموزید تا هنگام بزرگسالی بهترین رفتار را با همسر یا نامزد خود داشته باشد.
7. اجازه دهید گریه کند
چه کسی گفته است، مرد گریه نمی کند؟ به پسر خود اجازه دهید هر زمان احساس ناراحتی یا غمگینی داشت به راحتی گریه کند و از این کار خجالت نکشد. پسرها هم انسان هستند و باید بغض خود را اشک کنند.
8. کارهای خانه را به او بیاموزید
پسرها هم باید مراقبت از خود را بیاموزند. باید بدانند وقتی در خانه تنها هستند، چطور از عهده کارهایشان بر بیایند. باید به او تمیز کردن خانه، پختن غذا و انجام کارهای شخصی و بهداشتی را بیاموزید.
9. به او اجازه دهید شما را شیفته خود کند
پسرها برخی از کارها همچون شانه کردن موهای مادر خود را دوست دارند. شاید پسر کوچک شما خیلی سفت موهایتان را شانه کند و سرتان درد بگیرد یا موهای زیادی لای شانه باقی بماند اما به او اجازه دهید به این ترتیب عشق زیاد خود را به شما نشان دهد و ما را شیفته خود کند.

ادامه »

همسر خود را به عنوان مهم ترین شخصیت زندگی خود بدانید و همچنین برای حفظ سلامتی یکدیگر از هیچ کاری دریغ نکنید زیرا این باعث می شود که طرف مقابل بداند که تنها برای تأمین مخارج زندگی ازدواج نکرده بلکه همیشه کسی هست که نگران سلامتی او باشد.

کمک در نگهداری از فرزندان یکی دیگر از راه های ارتقای کیفیت زندگی است و همچنین بدرقه همسر در هنگام بیرون رفتن از خانه باعث مجذوب شدن زوجین برای یکدیگر می شود.

شناخت نقاط ضعف رفتارهای همسرتان بسیار مهم است که بتوانید آن ها را بطور غیرمستقیم برطرف کنید ولی هرگز بویژه در زمان دعوا نباید این نقاط ضعف را به رخ همسرتان بکشید و از آن سوء استفاده کنید.

به همسرتان بگویید با تمام افرادی که تاکنون دیده اید تفاوت دارد و نیز اگر می خواهید با شما احساساتی برخورد کند، شما هم با او احساساتی رفتار کنید.

کودکان، از منظر توانایی ذهنی، در پنج سالگی با گذر به مرحله ای که ژان پیاژه، روان شناختی آن را مرحله ی عملیات عینی نامیده است، نشانه هایی از تفکر منطقی را نشان می دهند.

تفکر آن ها بسیار بهتر از گذشته سازمان یافته است، در نتیجه تمایل دارند دنیا را به صورت مکانی منطقی و منظم در نظر بگیرند. آنها در مقایسه با گذشته، با ثبات تر ، قابل پیش بینی تر ، و قابل اعتماد تر و کمتر خود محور هستند.

در نتیجه بزرگسالان اغلب آنها را آرام و مهربان میدانند، و نیز هنگام باز یبا همسالان معمولا به تقسیم کار، بازی نویتی و همکاری تمایل دارند.

همین روحیه ی قابل اعتماد بودن و همکاری در خانه نیز مشاهده می شود.والدین به ویژه مادر، جایگاه مهمی در زندگی کودک دارند. کودکان پنج ساله دوست دارند تا والدین خود را خوشحال کنند و تمایل دارند تا مسئولیت های تازه ای درباره خودشان و آنچه به آنها تعلق دارد، بپذیرند. با اینکه آنها معمولا بیرون از خانه با کودکان بهتر کنار می آیند، اما اغلب مایلند تا در مراقبت از خواهر یا برادر کوچکتر از خود کمک کنند.

در پنج سالگی است که کودکان “بچه های خود” (این لقبی است که کودکان در این سن به خواهر یا برادر کوچکتر از خود میدهند)را درک میکنند ، حامی آنها می شوند، و از اینکه قادر به کمک کردن در مزاقبت از آنها هستند ، به خود میبالند.

به خاطر داشته باشید که سه سالگی دوران ورود به دنیایی بود که گسترش چشمگیری در خیال پردازی داشت و بین واقعیت و خیال تمایز مشخصی به چشم نمیخورد.اما کودکان در پنج سالگی تا حد بسیاری واقع بین تر هستند.برای مثال ترس های آنان (مانند ترس از خطر های فیزیکی ، حوادث، بیماری ها، جنگ، مرگ) نسبت به ترس های دنیای خیالی کودکان خردسال تر ، که ممکن است به راستی باور داشته باشند که مثلا هیولا در کمد دیواری پنهان شده است ، بیشتر بر واقعیت استوار است !

واقع گرایی کودکان پنج ساله را میتوان همچنین در بازی نمایشی آنها نیز مشاهده کرد.آنها دیگر از وسایل ناقابلی که کودکان سه و چهار ساله مورد استفاده قرار می دهند (مانند یک تکه چوب به جای شمشیر، یا یک کلاه قرمز کاغذی که نشان میدهد فرد آتش نشان است) خوششان نمی آید، آنها لباس کامل میخواهند، یا درباره نیاز خود به وسائل تئاتر واقعی به جای استفاده از لوازم جور واجوری که در گوشه و کنار خانه پیدا میشود، جر و بحث میکنند….

وسایل بازی

همانند کودکان چهار ساله، یک کودک پنج ساله نیز از فعالیت هایی چون طراحی ، نقاشی، رنگ آمیزی ، و کار کردن با قیچی لذت میبرد، اما او علاقه بیشتری به دقت و واقع گرایی دارد .

اینک کودک در پی رهنمود های بزرگسالان است و اغلب از اینکه الگویی برای کار کردن داشته باشد استقبال میکند.

متاسفانه در پنج سالگی معمولا توجه بیش از حدی نسبت به درست کار کردن وجود دارد. و کودک تمایل دارد کار خود را با دیگران مقایسه کند. کودک ممکن است به دقت درباره کیفیت کار خودش قضاوت کند ….حتی اگر بزرگسال بکوشد این خود انتقاد گری را در او از بین ببرد.

وسایل بازی مهارت مدار که به کودک اجازه برنامه ریزی یک فعالیت و انجام آن را میدهند ،باید در بر گیرنده ی راهنمایی های مناسبی باشند و امکانی را فراهم سازند تا کودکان و بزرگسالان حداقل گاهی اوقات به همراه همدیگر کار کنند.

لوازم هنری همچون اسباب باز یهای ارزشمندی هستند و باید هم انواع ساختار مند (مانند کتاب های رنگ آمیزی، یک نقاشی که بر مبنای تعدادی اعداد رنگ آمیزی شود) و هم انواع فاقد ساختار (مانند رنگ های مختلف و قلم موها ، مداد های رنگی ، ماژیک ها چسب مایع، قیچی ، کاربن، پولک ها و کاغذ رنگی ها ، گل رس و خمیر بازی) را در بر بگیرند.

بعضی از بزرگسالان ممکن است بگویند چنین لوازم هنری ساختار مندی ممکن است باعث باز داشتن رشد آفرینندگی کودک شوند، اما آنها باید بدانند که فراورده های هنری هم به مهارت و هم به خلاقیت نیازمندند….

و کودکان در پنج سالگی علاقه ی خاصی به رشد دادن مهارت های خود و نشان دادن این مهارت ها دارند. بدین سبب، یک کودک پنج ساله ممکن است از داشتن اسباب بازی هایی همانند میز کار به همراه ابزار های واقعی ، کارت های بازی، بازی های جدولی، و باز یهای صفحه ای همراه با تاس استقبال کند(مانند سرزمین آبنبات، منچ و مار پله، لوتو، دبنا).  ویژگی های لازم باز یهای این سن این است که آنها باید برای موفقیت ، بیشتر از تدبیر به شانس متکی باشند.

یادمان باشد:

با زندگی تان بهتر از لب هایتان پند می دهید.

خشنودی از آن چه که دارید، بسیار خوب است،

اما هرگز از آن چه که هستید خشنود نباشید.

بهترین روش برای خوشحال کردن خود، آن است که دیگری را خوشحال کنید.

ماموریت تو در جهان تغییر دادن جهان نیست؛

تو مامور تغییر خویشتنی.

کارکردن روز را کوتاه و زندگی را طولانی می کند.

هر مشکل طول عمر محدودی دارد.