موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

?هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

او کسى است که در میان جمعیّت درس نخوانده پیامبری از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها بخواند و آنها را تزکیه کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت بیاموزد، هرچند پیش از آن در گمراهى آشکارى بودند.(جمعه/۲)

أُمِّیِّینَ جمع أُمّى به معنى درس نخوانده است منسوب به امّ (مادر) یعنى: مکتبى جز مکتب دامان مادرش را ندیده است.

و بعضى آن را به معنى اهل مکّه دانسته اند; زیرا مکّه را امّ القرى (مادر آبادى ها) مى نامیدند، ولى این احتمال بعید به نظر مى رسد; چرا که نه پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) تنها مبعوث به اهل مکّه بود، و نه سوره جمعه در مکّه نازل شده است.

بعضى از مفسران نیز، آن را به معنى امت عرب در مقابل یهود و دیگران تفسیر کرده اند،اگر این تفسیر را هم بپذیریم، به خاطر آن است که یهود خود را اهل کتاب و با سواد مى دانستند و امت عرب را بى سواد و درس نخوانده.

بنابراین، تفسیر اول از همه مناسب تر است.

تفسیر نمونه