موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

از سفیان بن عیینه نقل شده که زهری گفت:
در شب سردی بارانی حضرت زین‌العابدین را دیدم که بر پشت خود انباری آرد گرفته، می‌رفت .
عرض کردم :این چیست؟
فرمود: سفری در پیش دارم که زاد و توشه آن را به مکانی مطمئن حمل می‌کنم.
عرض کردم: غلام من در خدمت شما است اجازه بدهید بردارد.
 ایشان قبول نکرد .
گفتم :اجازه بدهید خودم بردارم من شما را از بردن این بار گران بی نیاز می کنم.
فرمود: من خود را بی‌نیاز نمی‌کنم از برداشتن چیزی که سبب نجات من است در سفر آینده، ورود مرا به منزل آینده بی‌خطر می‌کند.
تو را به خدا قسم می دهم راه خود را بگیر و مرا به خود واگذار.
راه خویش را گرفتم پس از چند روز خدمتش رسیده عرض کردم :از آن مسافرتی که قرار بود خبری نیست؟
آن طور که تو خیال کردی نبود. آن سفر مرگ بود که خود را آماده مسافرت می‌کردم زیرا آمادگی برای مرگ یکی به این است که از حرام خودداری کنیم و دیگری بخشیدن مال و نیکوکاری.
 علل‌الشرایع، ج ۱

 وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَىٰ لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّىٰ نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ (سوره بقره آیه ۵۵)

و (نیز به یاد آورید) هنگامی را که گفتید: «ای موسی! ما هرگز به تو ایمان نخواهیم آورد؛ مگر اینکه خدا را آشکارا (با چشم خود) ببینیم!» پس صاعقه شما را گرفت؛ در حالی که تماشا می‌کردید.

قرآن زنده گذاردن دختران و سر بريدن پسران بنى اسرائيل را عذاب مى‌خواند، و آزادى از اين شكنجه را نعمت خويش مى‌شمارد. گويا مى‌خواهد هشدار دهد كه انسانها بايستی سعى كنند آزادى صحيح خويش را به هر قيمت كه هست به دست آورند و حفظ نمايند. چنانكه على عليه السّلام به اين مطلب در گفتار خود اشاره مى‌فرمايد:

«زنده بودن و زير دست بودن براى شما مرگ است، و مرگ براى شما در راه به دست آوردن آزادى زندگى است» . دنياى امروز با گذشته اين فرق را دارد كه در آن زمان فرعون با استبداد مخصوص خود پسران و مردان را از جمعيّت مخالفش مى‌گرفت، و دختران آنها را آزاد مى‌گذارد، ولى در دنياى امروز تحت عناوين ديگرى روح مردانگى در افراد كشته مى‌شود و دختران به اسارت شهوات افراد آلوده در مى‌آيند.

نمونه

زمانی که لازم است کودکتان را تنبیه کنید،بهتر است از تنبیه غیر بدنی به جای تنبیه بدنی استفاده کنید .
به طور مثال :با او قهر کنید اما توجه داشته باشید که نباید زمان قهر کردن طولانی باشد.
به خاطر داشته باشید که تنبیه و نصیحت و سرزنش بی اندازه کودک،باعث لجبازی او می‌شود.

امام حسن عسکری علیه السلام

تا جایی كه مى‌توانى تحمّل كنى دست نياز دراز مكن؛ زيرا هر روز، روزىِ تازه‌اى دارد. بدان كه پافشاری در درخواست، هيبت آدمی را مى‌بَرد، و رنج و سختی به بار می‌آورد؛ پس، صبر كن تا خداوند دَرى به رويت بگشاید كه به راحتی از آن وارد شوى؛ كه چه نزدیک است احسان، به آدم اندوهناک، و امنيت، به آدم فراری وحشت‌زده؛ چه بسا كه دگرگونی و گرفتاری‌ها، نوعى تنبيه خداوند باشد و بهره‌ها مرحله دارند؛ پس، برای چیدن ميوه‌هاى نارس شتاب مكن، كه به موقع آنها را خواهی چید.

بدان، آن كه تو را تدبير می‌كند، بهتر می‌داند كه چه وقت، بیشتر مناسب حال توست، پس در همه كارهایت به انتخاب او اعتماد كن، تا حال و روزت سامان گیرد.

:بحار الانوار جلد ۷۵

إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ ءَامَنُواْ (۳۸- حج)

بدون تردید خداوند از اهل ایمان دفاع می کند.

این آیه نویدی به رسول خدا صلی الله علیه و آله است؛ به آن حضرت در برابر تهدیدها و تعرضات دشمنان اسلام چنین بشارت می دهد: بگذار طوائف و قبائل عرب و یهود و نصارا و مشركان شبه جزیره دست به دست هم بدهند تا مؤمنان را تحت فشار قرار داده و به گمان خود نابود كنند، ولى خداوند وعده دفاع از آنها را داده است.

نکته قابل توجه این است که این وعده الهى مخصوص مؤمنان عصر پیامبر صلی الله علیه و آله در برابر مشركان نبوده؛ بلکه حكمى است که در تمام اعصار و قرون جریان دارد. مهم آن است كه اگر ما مصداق «الَّذِینَ آمَنُوا» باشیم؛ دفاع الهى از ما حتمى و تخلف ناپذیر خواهد بود.

 نمونه

توصیه بیش از حد و تکرار آن کودک را لجباز می کند.

پاسخ دادن به خواسته های مثبت کودک

از سرزنش کردن زیاد کودک بپرهیزید،چون باعث لجبازتر شدن او می شود.

به کودک خود حق انتخاب بدهید.
این کار هم باعث افزایش اعتماد به نفس او می شود، هم باعث کاهش لجبازی در او می شود.

یک نکته مهم که باید به آن باید توجه داشت این است که سعی کنید به جای توصیه های دستوری از توصیه های خبری استفاده کنید.
امری ودستوری صحبت کردن کودکان را لجبازتر می کند.

هرگاه رسول الله( ص) بعد از سفری بازمی‌گشتند مستقیم به خانه دخترشان می رفتند در بازگشت از غزوه تبوک حضرت فاطمه(سلام‌الله‌علیها) خود و فرزندانشان را با گوشواره و گردن‌بند زینت داده بودند روسری خودرا با زعفران رنگ کرده بودند و پرده ای رنگی به اتاق آویخته بودند پیامبر با دیدن این صحنه ناراحت راهی مسجدشدند حضرت زهرا متوجه علت ناراحتی شدند و بلافاصله تمام آن زینت های ساده را خدمت پیغمبر رساندم و پیغام دادند در هر راهی که صلاح می‌دانند هزینه کنند.

رسول اکرم(ص) نتوانستند خوشحالی خود را پنهان سازند با خرسندی تمام سه مرتبه فرمودند:

فداها ابوها

پدرش به فدایش باد

احقاق الحق ،ج۲۵

 الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ (سوره بقره آیه ۴۶)

 آنها کسانی هستند که می‌دانند دیدارکننده پروردگار خویشند، و به سوی او بازمی‌گردند.

در اين آيه خاشعان را چنين معرفى مى‌كند: «همان‌ها كه مى‌دانند پروردگار خود را ملاقات خواهند كرد و به سوى او باز مى‌گردند» (الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَيْهِ راجِعُونَ) .

نمونه

سلام کردن مسلمین به یکدیگر،ایجاد انس و الفت می کند، کینه ها و کدورتها را می زداید، اخم پیشانی را باز می کند، بنابراین زن و شوهری که نیاز به انس و الفت و صفا و صمیمیت بیشتری دارند،این دستور را باید بیشتر رعایت کنند…با سلام کردن به اعضای خانواده خانواده پر از شور و نشاط وعشق و شادی می شود.

بهشت خانواده،ص۱۹.

حضرت صادق( علیه‌السلام )می‌فرماید: روزی عایشه به طرف فاطمه زهرا (س) آمد و به آن حضرت عتاب کرد و بر سرش فریاد کشید:
ای دختر خدیجه برای چه انقدر به خود می‌بالی؟ و فخر می کنی ؟
مگر مادرت چه فضیلتی بر ما دارد؟
او هم زنی مانند ما خواهد بود چون حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها )صدای عایشه و آن زخم زبان‌ها را شنید گریان شد و به نزد پدرش، رسول خدا (ص )حرکت کرد.
در این هنگام حضرت رسول (ص) علت گریه دخترش را جویا شد؟
فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها )اظهار داشت: پدر جان، رسول خدا !
عایشه ،نام مادرم را به زشتی یاد کرد و من از این موضوع اندوهناک و گریان شدم .
حضرت رسول (ص) باشنیدن این سخن غضبناک شد و به عایشه خطاب کرد: ای عایشه آرام و ساکت باش، چراکه خداوند متعال، زن پرمحبت و صاحب فرزند را میمون و مبارک گردانیده است و خدیجه نیز از همان جمله زنانی می باشد که رحمت و فیض خداوند متعال شامل حالش شد و تاکنون برای من چند فرزند آورده است.
ولی ای عایشه! تو از جمله کسانی هستی که خداوند او را عقیم و ناتوان از زایمان قرار داده است.

 بحارالانوار،ج۱۶

إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ ءَامَنُواْ (۳۸- حج)

بدون تردید خداوند از اهل ایمان دفاع می کند.

این آیه نویدی به رسول خدا صلی الله علیه و آله است؛ به آن حضرت در برابر تهدیدها و تعرضات دشمنان اسلام چنین بشارت می دهد: بگذار طوائف و قبائل عرب و یهود و نصارا و مشركان شبه جزیره دست به دست هم بدهند تا مؤمنان را تحت فشار قرار داده و به گمان خود نابود كنند، ولى خداوند وعده دفاع از آنها را داده است.

نکته قابل توجه این است که این وعده الهى مخصوص مؤمنان عصر پیامبر صلی الله علیه و آله در برابر مشركان نبوده؛ بلکه حكمى است که در تمام اعصار و قرون جریان دارد. مهم آن است كه اگر ما مصداق «الَّذِینَ آمَنُوا» باشیم؛ دفاع الهى از ما حتمى و تخلف ناپذیر خواهد بود.

 نمونه

سعی کنید هیچ وقت به فرزند خود نگویید تو فرزند بدی هستی چون با این کار این پیام را به فرزند خود می دهید که او فرزند بدی است و او هم کارهای بد خود را تکرار خواهد کرد.

کودک هرچه بیشتر حس خوب بودن کند، رفتارش بهتر خواهد شد.

مثلا بهش بگید تو بچه خیلی خوبی هستی فقط کار بدی کردی و قول بده دیگه انجامش ندی.

? الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُوا رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ(سوره بقره آیه ۴۶)

آنها کسانی هستند که می‌دانند دیدارکننده پروردگار خویشند، و به سوی او بازمی‌گردند.

براى پيشرفت و پيروزى بر مشكلات دو ركن اساسى لازم است، يكى پايگاه نيرومند درونى و ديگر تكيّه‌گاه محكم برونى، در آيات فوق به اين دو ركن اساسى با تعبير «صبر» و «صلاة» اشاره شده است: صبر آن حالت استقامت و شكيبايى و ايستادگى در جبهۀ مشكلات است، و نماز پيوندى است با خدا و وسيلۀ ارتباطى است با اين تكيّه‌گاه محكم، در حديثى از امام صادق عليه السّلام نقل شده كه فرمود: «هنگامى كه با غمى از غمهاى دنيا رو برو مى‌شويد وضو گرفته، به مسجد برويد، نماز بخوانيد و دعا كنيد، زيرا خداوند دستور داده (وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ) .

نمونه

امام علی (ع) در اندیشه حضرت مهدی (ع)

اصبغ بن نباته می گوید: به حضور امیر مؤمنان علی (ع) آمدم، دیدم غرق در فکر و اندیشه است و در زمین خط می کشد، پرسیدم:
(ای امیر مؤمنان! چرا تو را این‌گونه در فکر و اندیشه می نگرم،که به زمین می نگری و آن را خط می کشی؟آیا به (رهبری) در زمین، اشتیاق یافته ای؟

امام علیه‌السلام فرمودند: نه به خدا سوگند، هرگز حتی یک روز نبوده که من شیفته خلافت یا دنیا گردم، بلکه درباره مولودی که یازدهمین فرزند من است (یعنی درباره حضرت مهدی علیه السلام) فکر می کردم، درباره همان مهدی (ع) که سراسر زمین را همانگونه که پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد می کند، برای او غیبت و سرگردانی وجود دارد، بعضی در این راستا گمراه گردند و بعضی راه هدایت را شناخته و می پیمایند.

گفتم: ای امیر مؤمنان! غایب بودن آن حضرت و سرگردانی تا چه حد است؟

امام علی علیه‌السلام فرمود: طول غیبت، شش روز یا شش ماه، یا شش سال است (واحد هر دوره، شش مرحله است و خداوند پس از آن شش مرحله، آن حضرت را آشکار می کند).

گفتم: آیا این (غیبت و سرگردانی) واقع شدنی است؟

امام فرمودند: آری، این موضوع مسلم است و انجام شدنی است، ولی ای اصبغ! تو کجا و این امر کجا؟ (یعنی تو شایسته هماهنگی و همسوئی با چنان رهبری مهم را نداری) آنها (که غیبت را درک کرده و در این راه استوارند) نیکان این امت همراه نیکان این عترت (خاندان رسول اکرم - ص) هستند.

گفتم: بعد از آن چه می شود؟

امام فرمودند: بعد از آن، هر چه خدا بخواهد، انجام می شود، زیرا برای خدا مقدرات وارده ها و نتیجه ها و پایانها است.

 داستان‌های اصول کافی

 قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُوا ۖ إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ ۖ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ (سوره اعراف، آیه۱۲)

« موسی به قوم خود گفت: از خدا یاری جویید، و استقامت پیشه کنید، که زمین از آن خداست، و آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد، واگذار می‌کند؛ و سرانجام (نیک) برای پرهیزکاران است».

امام باقر” علیه السلام” در رابطه با این آیه فرمود:

هرگاه قائم ظهور کند عدل را در میان مردم برقرار می‌سازد و جور و ستم در زمان او برطرف می‌شود و راه‌ها امن می‌گردد، در زمان او زمین برکات خود را بیرون می‌کند، و قائم هر حق را به اصحابش برمی‌گرداند، در ظهور او تمام مردم روی زمین دین اسلام را خواهند پذیرفت … دولت ما در پایان همه‌ی دول خواهد آمد و همه قبل از ما به حکومت خواهند رسید، و این جریان از این‌جهت است تا نگویند، اگر ما هم حکومت داشتیم مانند این‌ها رفتار می‌کردیم و این است کلام خداوند متعال که فرمود: وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِین.

بحار الأنوار، ج۵۲، ص۳۳۸/ الإرشاد، ج۲، ص۳۸۴/الغیبهًْ للطوسی، ص۴۷۲