موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

?قَالَ قَآئِلٌ مِنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَأَلْقُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِنْ كُنْتُمْ فَاعِلِينَ

?یكی از آنان گفت: یوسف را نكشید، اگر می‌خواهید كاری بر ضدّ او انجام دهید، وی را در مخفیگاه آن چاه اندازید، كه برخی رهگذران او را برگیرند [و با خود ببرند!!].
(سوره یوسف آیه ۱۰)

درس مهمّى كه از داستان حضرت یوسف علیه‌السلام مى‌آموزيم اين است كه چگونه حسد مى‌تواند آدمى را تا سر حدّ كشتن برادر و يا توليد دردسرهاى خيلى شديد براى او پيش ببرد و چگونه اگر اين آتش درونى مهار نشود، هم ديگران را به آتش مى‌كشد و هم خود انسان را.

 به همين دليل در احاديث اسلامى براى مبارزه با اين صفت رذيله تعبيرات تكان دهنده‌اى ديده مى‌شود. به عنوان نمونه: از پيامبر اكرم «صلّى اللّه عليه و آله» نقل شده كه فرمود: خداوند موسى بن عمران را از حسد نهى كرد و به او فرمود: «شخص حسود نسبت به نعمتهاى من بر بندگانم خشمناك است، و از قسمتهايى كه ميان بندگانم قائل شده‌ام ممانعت مى‌كند، هر كس چنين باشد نه او از من است و نه من از اويم».

و در حديثى از امام صادق «عليه السّلام» مى‌خوانيم: «افراد با ايمان غبطه مى‌خورند ولى حسد نمى‌ورزند، ولى منافق حسد مى‌ورزد و غبطه نمى‌خورد».

 اين درس را مى‌توان از اين بخش از داستان فرا گرفت كه پدر و مادر در ابراز محبّت نسبت به فرزندان بايد فوق العاده دقّت به خرج دهند. زيرا، گاه مى‌شود يك ابراز علاقه نسبت به يك فرزند، آنچنان عُقده‌اى در دل فرزند ديگر ايجاد مى‌كند كه او را به همه كار وا مى‌دارد، آنچنان شخصيّت خود را در هم شكسته مى‌بيند كه براى نابود كردن شخصيّت برادرش، حدّ و مرزى نمى‌شناسد. حتّى اگر نتواند عكس العملى از خود نشان بدهد از درون خود را مى‌خورد و گاه گرفتار بيمارى روانى مى‌شود.

در احاديث اسلامى مى‌خوانيم: روزى امام باقر «عليه السّلام» فرمود: من گاهى نسبت به بعضى از فرزندانم اظهار محبّت مى‌كنم و او را بر زانوى خود مى‌نشانم و قلم گوسفند را به او مى‌دهم و شكر در دهانش مى‌گذارم، در حالى كه مى‌دانم حقّ با ديگرى است، ولى اين كار را به خاطر اين مى‌كنم تا بر ضدّ ساير فرزندانم تحريك نشود و آنچنان كه برادران يوسف، با يوسف كردند، نكند.

 تفسیر نمونه