موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

?وَ ذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَى‏ فىِ الظُّلُمَتِ أَن لَّا إِلَاهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنىّ‏ كُنتُ مِنَ الظَّلِمِینَ(۸۷)فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمّ‏ وَ كَذَالِكَ نُجِى الْمُؤْمِنِینَ(۸۸- انبیاء)

?و یاد كن صاحب ماهى (حضرت یونس) را ‏ زمانى كه خشمناك از میان قومش‏ رفت و گمان كرد كه ما زندگى را بر او تنگ نخواهیم گرفت؛ پس در تاریكى‏‌هاى شب، زیر آب و در دل ماهى‏، ندا داد كه: معبودى جز تو نیست تو از هر عیب و نقصى منزّهى، همانا من از ستمكارانم. پس ندایش را اجابت كردیم و از اندوه نجاتش دادیم و این‏‌گونه مؤمنان را نجات مى‏‌دهیم.

«نون» در لغت به معنى ماهى عظیم یا به تعبیر دیگر نهنگ یا وال است‏. مراد از ذو النون (صاحب ماهى)، یونس پیغمبر علیه السلام است كه از طرف پروردگار بر اهل نینوا مبعوث شد و ایشان را دعوت كرد ولى ایمان نیاوردند. پس از مدتی که ایمانشان نا امید شد نفرینشان كرد و از خدا خواست تا عذابشان كند.

یونس در حالی که از قومش غضبناک بود از میانشان بیرون شد و آنها را به عذاب خدا سپرد و رفت بدون اینكه از ناحیه خدا دستورى داشته باشد. اما همین كه نشانه‏‌هاى عذاب نمودار شد قوم او توبه كردند و ایمان آوردند. پس خدا عذاب را از ایشان برداشت و خداوند صحنه‏‌اى به وجود آورد كه در نتیجه یونس به شكم یك ماهى بزرگ فرو رفت و در آنجا زندانى شد تا آنكه خدا آن بلیه را از او برداشته دو باره به سوى قومش فرستاد.

جمله « كَذلِكَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ» نشان مى‏‌دهد نسخه ای که یونس علیه السلام آن را برای نجات خود به کار بست و خداوند او را از گرفتاری رهایش کرد جنبه اختصاصی نداشته است. بسیارى از حوادث غم‏‌انگیز و گرفتاری‌هاى سخت و مصیبت‏‌بار مولود گناهان ماست.

هر انسان مومنی می تواند با به کار بستن همان سه نكته‏‌اى كه یونس علیه السلام به کار بست، نجات و رهایى حتمى خود را از خداوند متعال طلب کند: ۱- توجه به حقیقت توحید و اینكه هیچ معبود و هیچ تكیه‏‌گاهى جز خدای سبحان نیست.۲- پاك شمردن و تنزیه خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم، و پرهیز از هر گونه گمان سوء در باره ذات پاك او ۳- اعتراف به گناه و تقصیر خویش.