موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

اوصاف الهی

?«هُوَ اَللّٰهُ اَلَّذِي لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ عٰالِمُ اَلْغَيْبِ وَ اَلشَّهٰادَةِ هُوَ اَلرَّحْمٰنُ اَلرَّحِيمُ»

?اوست خدایى که غیر از او معبودى نیست، داننده‌ی غیب و آشکار است، اوست رحمتگر مهربان.
(حشر/۲۲)

مى فرماید: او خدائى است که معبودى جز او نیست، از غیب و شهود آگاه است و او رحمان و رحیم است.
در اینجا قبل از هر چیز روى مسأله توحید، که خمیر مایه همه اوصاف جمال و جلال و ریشه اصلى معرفت الهى است، تکیه مى کند، و بعد از آن روى علم و دانش او نسبت به غیب و شهود.
شهادت و شهود ـ چنان که راغب در مفردات مى گوید ـ حضور توأم با مشاهده است، خواه با چشم ظاهر باشد یا با چشم دل.
بنابراین هر جا قلمرو احاطه حسى و علمى انسان است، عالم شهود است، و آنچه از این قلمرو بیرون است عالم غیب محسوب مى گردد، ولى همه اینها در برابر علم خدا یکسان است; چرا که وجود بى پایان او، همه جا حاضر و ناظر است ، و بنابراین جائى از قلمرو علم و حضور او، بیرون نیست.
توجه به این نام الهى، سبب مى شود که انسان او را همه جا حاضر و ناظر بداند، و تقواى الهى را پیشه کند.
سپس، روى رحمت عامه او که همه خلایق را شامل مى شود (رحمن) و رحمت خاصه اش که ویژه مؤمنان است (رحیم) تکیه شده، تا به انسان امید بخشد.
و او را در راه طولانى تکامل و سیر الى اللّه که در پیش دارد یارى دهد که قطع این مرحله، بى همراهى لطف او نمى شود، و ظلمات است و خطر گمراهى دارد.

و به این ترتیب، علاوه بر صفت توحید، سه وصف از اوصاف عظیمش در این آیه، بیان شده که هر کدام به نوعى الهام بخش است.

تفسیر نمونه