موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

حکومت عدل الهی با هدایت منجی بشریت، با یاری سیصد و اندی اصحاب خاص (به عنوان کارگزاران تشکیل حکومت) در جهان برقرار می‏گردد . این سازمان حکومتی از عناصر مختلفی تشکیل گردیده است که در این مشارکت، زنان نیز به سان مردان سهیم‏اند . امام باقر ( علیه‏السلام) می‏فرمایند: «به خدا سوگند سیصد و اندی نفر خواهند آمد و پنجاه زن در میان آنان است‏» . (1)

مفضل بن عمر می‏گوید: امام صادق ( علیه‏السلام) فرمودند: «همراه حضرت قائم، سیزده زن هست . عرض کردم، آنان چه نقشی خواهند داشت؟ فرمودند: زخمی‏ها را مداوا می‏کنند و از بیماران پرستاری می‏نمایند . آنچنان که همراه رسول خدا (صلی‏الله علیه‏و آله) بودند» . (2)

روایات دیگر هم وجود دارند که تعداد زنان را چهارصد زن، (3) و برخی، تعداد آنان را 7800 (4) نفر معرفی می‏کند . دسته دیگری از روایات نیز وجود دارد که تنها به همراه بودن زنان با حضرتش اکتفا کرده و تعدادشان را ذکر نکرده است .

اما چیزی که مسلم است‏حضور زنان در این تحول عظیم می‏باشد و بدین ترتیب بانوان مسلمان با پیروی از مادر ائمه، حضرت زهرا ( علیهاالسلام) در کنار لشگریان فرزندش، مهدی موعود، قرار خواهند گرفت و این لطفی است که خداوند به وجود مقدس فاطمه زهرا ( علیهاالسلام) در زمان ظهور، به زن عنایت کرده است .

اما در یک تقسیم‏بندی کلی، این یاوران امام ( علیه‏السلام) را می‏توان به دو گروه تقسیم کرد:

1 - زنانی که در همان دوران قیام حضرت مهدی (عج) زندگی می‏کنند و به هنگام ظهور آن حضرت در شمار یاران ایشان قرار خواهند گرفت;

2 - بانوانی که قبل از ظهور مولایشان از دنیا رفته‏اند و این لیاقت را دارند که در رکاب بقیة الله الاعظم باشند و به هنگام قیام حضرت، به دنیا رجعت‏خواهند نمود .

این زنان; یا با لیاقت‏ها و شایستگی‏هایی که در زمان‏های قبل در دفاع از حریم دین به اثبات رسانده‏اند، جزو یاران حضرت قرار می‏گیرند، یا این‏که انتظار فرج امام را داشته و با این آرزو از دنیا رحلت کرده‏اند، که به گاه ظهور به دنیا باز خواهند گشت و به یاری امام خویش خواهند شتافت .

زنان عصر ظهور، یاوران حق

اولین گروه از زنانی که به محضر امام زمان (عج) می‏شتابند آنهایند که در آن ایام زندگی می‏کنند . آنان همانند دیگر یاران امام، به هنگام ظهور در حرم امن الهی به خدمت‏حضرت می‏رسند و آمادگی خویش را برای یاری امامشان اعلام می‏دارند .

ام‏سلمه، همسر گرامی پیامبر اسلام (صلی‏الله علیه‏و آله)، از رسول مکرم روایت کرده است که فرمود:

«پناه برنده (مهدی (عج)) به حرم پناهنده می‏شود، پس مردم به سوی او جمع می‏گردند مانند پرندگانی که دور آب گردآیند در حالی که قبلا متفرق بوده‏اند آنان 314 نفر هستند که در بین آنان زنانی وجود دارند، پس ایشان بر هر ظلم و ظالم زاده‏ای پیروز خواهند شد» . (5)

در روایت دیگری از امام محمد باقر است که فرمودند: «به خدا سوگند سیصد و اندی نفر می‏آیند که پنجاه تن ایشان زنانند که بدون هیچ قرار قبلی در مکه گرد آیند و این است معنای آیه شریفه «اینما تکونوا یات بکم الله جمیعا ..» . (6)

آری، آن‏گاه که منادی، مژده ظهور مولا را به گوش جهانیان برساند، یاران حقیقی امام عصر (عج) از گوشه و کنار جهان، به خواست پروردگار، در کنار کعبه گرد هم آیند و به هر فرمان رهبر قیام، شکوه دوباره اسلام را رقم زنند . ایشان نخبگانی هستند که در امتحانات الهی سربلند بوده و لیاقت‏خویش را برای یاری امام زمان (عج) به اثبات رسانیده‏اند . در این میان، زنان با ایمان و اخلاص نیز همدوش سایر یاران امام با تاسی از مقتدای خویش، در تحول عظیم مهدوی شرکت‏خواهند جست و این را ابت‏خواهند نمود که در رسیدن به قرب الهی، زن و مرد هر دو یکسانند .

نکته مهم و قابل توجه این‏که علاوه بر زنانی که یاریگر امام عصر (عج) هستند زنان مومنه‏ای نیز در آن زمان یافت می‏شوند که هر چند خود توانایی حضور در قیام امام زمان را ندارند اما مشوق پدران، برادران، همسران، و فرزندان خویش برای شرکت در قیام خواهند بود . و این خود نقشی است‏بس بزرگ در یاری رساندن به امام عصر (عج) و جهادی دیگر برای غلبه حق بر باطل .

امام باقر ( علیه‏السلام) در این زمینه می فرمایند: «هنگامی که جبرئیل به اسم قائم و نام پدرش ندا می‏دهد، زنان محجبه این ندا را در می‏یابند و پدران و برادران خود را برای حضور در قیام تشویق می‏نمایند» . (7)

حل یک شبهه

در اینجا شبه ه‏ایی که ممکن است ایجاد شود این می‏باشد که در بین روایاتی که درباره یاران حضرت ولی عصر، وارد شده و آنان را با نام معرفی کرده ‏اند، از زنان، اسمی برده نشده است و تنها حدیثی که درباره آن‏ها آمده روایت امام محمد باقر است که فرمودند: «سیصد و اندی مردمی می‏آیند که پنجاه تن از ایشان زنانند» . (8)

بنابراین این روایات با حدیث ‏بالا منافات دارند . مگر این که، این را نیز قبول نماییم که زنانی که جزو یاران حضرت هستند به غیر از اصحاب خاص ایشانند که در بیعت اول با آن حضرت همراهند .

نویسنده شهیر، کامل سلیمان، نیز همین نظر را قبول می‏کند و می‏فرماید: «در احادیث مربوط به یاران حضرت ولی عصر، صحبت از زن، به جز حدیث امام محمد باقر، نشده است، چون در جنگ‏های اسلامی از طبقه بانوان جز برای خدماتی در سطح پانسمان استفاده نمی‏شود، چنانکه در مورد جنگ‏های حضرت ولی عصر نیز روایتی از امام صادق آمده است: «سیزده زن همراه قائم خواهند بود که مجروحین را مداوا کنند و از بیماران پرستاری نمایند» ، (9) این حدیث‏خیلی نزدیک به ذهن است که در غالب اوقات برای معالجه مجروحین از زن‏ها استفاده می‏شود . ولی آنچه مسلم است در بیعت اولی هیچ زنی شرکت نمی‏کند و از ظهور آن حضرت آگاه نمی‏شوند، مگر بعد از آن که یاران حضرت بقیة‏الله در مکه گرد آمده و با او بیعت کنند و ظهور آن حضرت را اعلام نمایند» . (10)

جواب: در ابتدا باید خاطرنشان ساخت که، روایتی که از امام محمد باقر ( علیه‏السلام) نقل گردیده، روایت معتبری است و هیچ عالم و دانشمند و محدثی آن را رد ننموده و در سند آن اشکال نکرده است‏بلکه در اکثر کتب حدیثی وقتی درباره امام زمان ( علیه‏السلام) و یارانش بحث گردیده، این روایت نیز آمده است . دوم این‏که این روایت، تنها روایتی نیست که در این مورد وجود دارد بلکه احادیث دیگری که مفضل بن عمر از امام صادق ( علیه‏السلام) نقل کرده و یا حدیثی که ام‏سلمه از رسول خدا (صلی‏الله علیه‏و آله) روایت نموده و سایر احادیث که در ابتدای بحث‏بیان گردیده; همه نشان دهنده این مطلب است که مساله وجود زنانی پاک و کمال یافته در صف یاران ولی عصر (عج) از امور مسلم و قطعی است . مطلب دیگر آن‏که اگر در روایاتی، اسامی مردان یاور امام ( علیه‏السلام) ذکر گردیده در یک روایت از امام صادق ( علیه‏السلام) نیز نام تعدادی زن برده شده است که جزء یاران امام مهدی ( علیه‏السلام) می‏ باشند .

از مفضل بن عمر نقل گردیده که امام صادق ( علیه‏السلام) فرمودند: «همراه حضرت قائم سیزده زن هستند . گفتم آن‏ها را برای چه کاری می‏خواهد؟ فرمود: به مداوای مجروحان پرداخته و از بیماران پرستاری می‏نمایند . گفتم: آنان کیانند؟ فرمود: قنوا دختر رشید، ام‏ایمن، حبابه والبیه، سمیه مادر عمار یاسر، زبیده، ام‏خالداحمسیه، ام سعیدحنفیه، صیانه ماشطه، ام‏خالدجهنیه‏» . (11)

نکته دیگر این‏که، با وجود تمام احترامی که به دانشمند توانا جناب آقای کامل سلیمان داریم، در جواب نظر ایشان باید گفت: اولا طبق مدارکی که در دست هست، در جنگ‏های اسلامی، بانوان، علاوه بر پانسمان مجروحین، کارهای مهم دیگری نیز انجام می‏داده‏اند که از آن جمله، شرکت در جنگ های دفاعی، تشویق رزمندگان اسلام برای نبرد، تهیه دارو، تعمیر تجهیزات و … بوده است . (12)

به علاوه، این امور در جای خود از اهمیت‏بسیار فراوانی برخوردار بوده است و اگر نبودند زنانی با شهامت و با اخلاص، قطعا اسلام به رشد و شکوفایی نمی‏رسد .

درست است که زن بنابر خلقت لطیف و روحیه حساسی که دارد نمی‏تواند و معاف است که در جنگ شرکت نماید، اما اولا در شرایط استثنایی زنان زیادی در عرصه نبرد حق علیه باطل جنگیده‏اند . ثانیا قیام حضرت صاحب الامر ( علیه‏السلام) تنها به جنگ و نبرد با اسلحه علیه دشمن نخواهد بود بلکه قیام حضرت با توجه به جهانی بودن، عرصه‏ های مختلفی را شامل می‏شود که زنان می‏ توانند در هر کدام از این عرصه‏ها حضور فعال داشته باشند .

مطلب دیگر این‏که به طور قطعی نمی‏ توان گفت که زنان در بیعت اولی شرکت ندارند زیرا طبق روایات، یاران امام 313 نفرند که در مکه کنار خانه خدا گرد هم آیند و در بعضی روایات مانند روایت امام محمد باقر ( علیه‏السلام) و … از حضور زنان در ردیف اولین یاران امام زمان و کادر اولیه قیام یاد گردیده است . (13) لذا حضور زنان در کادر اول انقلاب مهدی امر بعید و یا غیر ممکن نیست، بلکه باتوجه به روایات ممکن و حتی مسلم است .

رجعت زنان

دیگر گروه از یاوران حضرت حجت ( علیه‏السلام) از زنانی هستند که خداوند به برکت ظهور امام زمان ( علیه‏السلام) آن‏ها را زنده خواهد کرد و بار دیگر به دنیا رجعت‏ خواهند نمود .

رجعت در لغت‏ به معنای باز گشت(14) و در اصطلاح عبارت است از بازگشت عده‏ای از مؤمنان خالص و حقیقی و بعضی از منافقان و کافران حقیقی به این دنیا بعد از مرگشان و قبل از قیام قیامت .

رجعت جزو اعتقادات و ضروریات مذهب شیعه می‏ باشد و آیات قرآنی و روایات معصومین ( علیه‏السلام) این حقیقت را به صورت روشن و شفاف بیان کرده ‏اند .

دانشمند عالیقدر، سید مرتضی علم‏ الهدی در مورد رجعت می ‏فرماید: «عقیده شیعه امامیه آنست که خداوند، هنگام ظهور امام زمان (عج) قومی از شیعیان را که پیش از قیام آن حضرت از دنیا رفته‏ اند باز می‏ گرداند تا او را کمک و یاری رسانند و دولت کریمه او را مشاهده نمایند . همچنین گروهی از دشمنان حضرتش را زنده می‏ کند تا از ایشان انتقام بگیرد و آنان ظهور حق را بنگرند و ذلیل و خوار گردند» . (15)

آری، روزی فرا خواهد رسید که جمعی از مؤمنان به اذن الهی سر از خاک بر خواهند تافت تا در رکاب مولایشان قرار گرفته در راه استقرار حکومت مهدوی با مشرکان و منافقان به ستیز بپردازند .

در این میان، افتخار رجعت‏ به هنگام ظهور امام زمان ( علیه‏السلام) نصیب عده‏ای از زنان مؤمنه و فداکار نیز خواهد شد . این زنان دو دسته‏ اند: برخی با نام و نشان، از زنده شدنشان در روایات خبر داده شد و برخی دیگر فقط از آمدنشان سخن به میان آمده است .

الف: در منابع معتبر اسلامی، نام تعدادی زن وجود دارد که به هنگام ظهور قائم آل محمد (صلی‏ الله علیه‏ و آله) زنده خواهند شد و یاریگر حضرت خواهند بود . در روایتی که مفضل بن عمر از امام صادق نقل کرده نام تعدادی زن آورده شده که جزو همان 313 نفرند و آنان عبارتند از: «قنواء دختر رشید، ام ایمن، حبابه والبیه، سمیه مادر عمار یاسر، زبیده، ام ‏خالد احمسیه، ام‏سعید حنفیه، صیانه ماشطه، ام ‏خالد جهنیه‏» . (16)

در کتاب «منتخب البصائر» از دو زن به نام‏های «وتیره‏» و «احبشیه‏» نام برده شده است . (17) و در کتاب خصایص فاطمیه از زنی به نام «نسیبه‏» (18) دختر کعب مازینه یاد شده است که به هنگام ظهور امام مهدی (عج) به دنیا رجعت‏خواهند نمود تا به مولای خود یاری برسانند .

در این قسمت ‏به معرفی اجمالی برخی از این بانوان می‏ پردازیم: «صیانه ماشطه‏» در زمان حضرت موسی ( علیه‏السلام) می ‏زیسته است . او همسر حزقیل پسر عموی فرعون و آرایشگر دختر فرعون بوده است که ایمان خود به حضرت موسی ( علیه‏السلام) را پنهان می‏ کردند . وقتی فرعون از ایمان او آگاه شد او و فرزندانش را در تنور سوزاند . خداوند در اثر صبر و فداکاری آن زن، او را در دولت مهدی زنده می‏گرداند تا هم به آن حضرت خدمت نماید و هم انتقام خویش را بازستاند . (19)

«زبیده‏» ، همسر هارون‏الرشید و از شیعیان بود . هنگامی که هارون از عقیده او آگاه گشت‏سوگند یاد کرد او را طلاق دهد، و او صد کنیز داشت که همگی حافظ قرآن بودند . او خدمات بسیار زیادی برای شیعه انجام داد . (20)

«سمیه مادر عمار یاسر» ، هفتمین نفری بود که به اسلام گروید، و شکنجه‏ های فراوانی را تحمل کرد . (21) پیامبر (صلی ‏الله علیه‏ و آله) درباره خاندان یاسر فرمود: ای خاندان یاسر صبر کنید که وعدگاه شما بهشت است . او اولین زن شهید در اسلام است . (22)

«ام ایمن‏» ، از زنان پرهیزگار و خدمتگزار پیامبر (صلی‏الله علیه‏و آله) بود . او در کنار زنان مجاهد در جبهه جنگ به مداوای مجروحان می‏ پرداخت(23) و در ماجرای فدک، حضرت زهرا ( علیه‏السلام) او را به عنوان شاهد معرفی کرد . (24)

«حبابه والبیه‏» ، از زنان والامقامی است که دوره زندگی هشت امام معصوم را درک نموده است . در دو نوبت ‏به وسیله امام زین العابدین و امام رضا ( علیه‏ السلام) جوانی به او بازگشت، و اوست که هشت امام معصوم ( علیه‏السلام) بر سنگی که به همراه داشت، با خاتم خود، نقش بستند . (25)

بانوان دیگر نیز همه جزو مجاهدان راه خدا بودند . ایشان دل‏سوختگانی بودند که با رشادت‏های فراوان، ثابت کردند که می‏ توانند گوشه‏ای از بار سنگین حکومت جهانی مهدی (عج) را بر دوش گیرند . آنان، به آن درجه از اخلاص و ایمان رسیده ‏اند که افتخار رجعت و یاریگری امام عصر (عج) را پیدا کرده‏ اند و این افتخاری است‏بس بزرگ .

ب: دسته دوم از زنان رجعت کننده، بانوانی هستند که فقط از زنده شدنشان سخن به میان آمده است و آنان زنان منتظری می‏ باشند که آرزوی درک دولت‏ حقه امام مهدی (عج) را در دل داشته‏ اند و با این آرزو از دنیا رحلت نموده ‏اند . (26)

به هنگام ظهور بقیة‏الله (عج) فرشتگان به ایشان ندا می ‏دهند که امام تو ظهور کرده است اگر مایلی می ‏توانی رجعت کرده به دنیا باز گردی، سپس به اراده پروردگار زنده خواهند شد .

بدین ترتیب، بانوان منتظر و با ایمان که با اعتقاد کامل، آرزوی فرج امام زمان را داشته‏ اند، به دنیا باز می‏ گردند تا شاهد تحقق وعده‏ های الهی باشند، حکومت عدل الهی را درک کنند و به یاری امامشان برخیزند .

«بار خدایا! ما را در زمره ایشان قرار ده‏»

پی‏نوشت‏ها:

1) بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 52، ص 223 .

2) همان، ج 89، ص‏225 .

3) کنز العمال، علاء الدین هندی، ج‏14، ص‏338 .

4) چشم‏اندازی از حکومت مهدی، نجم‏الدین طبسی، ص 74 .

5) معجم احادیث الامام‏المهدی، موسسه معارف اسلامیه، ج‏1، ص 500 .

6) بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 52، ص 223 .

7) همان، ج‏52، ص 231 .

8) همان، ج 52، ص 223 .

9) همان، ج 89، ص 225 .

10) روزگار رهایی‏کامل سلیمان، ج 1، ص 423 .

11) اثبات الهداة، شیخ حر عاملی، ج‏3، ص 575 .

12) چشم اندازی از حکومت مهدی، نجم الدین طبسی، ص 81 .

13) معجم احادیث الامام المهدی، مؤسسه معارف اسلامیه، ج‏1، ص 500 .

14) لغتنامه دهخدا، علی اکبر دهخدا، حرف ر، ص 294 .

15) بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 53، ص 138 .

16) اثبات الهداة، شیخ حر عاملی، ج 3، ص 575 .

17) بیان الائمه، محمد مهدی نجفی، ج 3، ص 338 .

18) ریاحین الشریعه، ذبیح الله محلاتی، ج 5، ص 41 .

19) ریاحین الشریعه، ذبیح الله محلاتی، ج 5، 153 .

20) تنقیح المقال، مامقانی، ج 3، ص 78 .

21) اسدالغابة، ابن اثیر جزر، ج 5، ص‏433 .

22) ریاحین الشریعة، ذبیح الله محلاتی، ج 4، ص 353 .

23) زنان در حکومت امام زمان، محمد جواد طبسی، ص 29 .

24) چشم اندازی از حکومت امام مهدی، نجم الدین طبسی، ص 77 .

25) تنقیح المقال، مامقانی، ج 3، ص 75 .

26) زنان در حکومت امام زمان، محمد جواد طبسی، ص 30 .

صاحب‌الزمان، مهدي موعود(عج) مي‌فرمايند؛

1. نفع بردن از من در زمان غيبتم مانند نفع بردن از خورشيد هنگام پنهان شدنش در پشت ابرهاست و همانا من ايمني بخش اهل زمين هستم، همچنانکه ستارگان ايمني بخش اهل آسمانند. (بحارالأنوار، ج 53، ص 181)

2. من ذخيره خدا در روي زمين و انتقام گيرنده از دشمنان او هستم. (تفسير نورالثقلين، ج 2، ص 392)

3. ملعون است، ملعون است کسي که نماز مغربش را به تأخير بيندازد، تا زماني که ستارگان آسمان پديدار شوند. (بحارالأنوار، ج 52، ص 15)

4. هيچ چيز مانند نماز بيني شيطان را به خاک نمي‌مالد، پس نماز بگزار و بيني شيطان را به خاک بمال. (بحارالأنوار، ج 53، ص 182)

نماز
شما را سفارش می کنم به اینکه نمازهایتان را در بهترین و با فضیلت ترین اوقات آنها به جا بیاورید و آن نمازها

با نوافل، 51 رکعت است؛ پس اگر نتوانستید، 44 رکعت بخوانید و اگر مشغله های دنیوی نگذاشت آنها را به جا

آورید، حداقل نماز توابین را بخوانید [نماز اهل انابه و توبه هشت رکعت هنگام زوال است].

مرحوم علامه طباطبایی و آیت الله بهجت از ایشان نقل می کنند که می فرمودند: اگر کسی نماز واجبش را اول وقت

بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند.

مرحوم آقای سید هاشم رضوی هندی می فرمایند: روزی یکی را به محضر آقای قاضی آوردند که مثلا آقا دستش

را بگیرد و راهنمایی اش کند. مرحوم آقای قاضی فرموده بودند: به این آقا بگویید که نماز را در اول وقت بخواند.

بعد معلوم شد که آن آقا وسواس در عبادات داشته و نماز را تا آخر وقت به تأخیر می انداخته است.

اما وصیت های دیگر، عمده آنها نماز است. می فرمودند نماز را بازاری نکنید اول وقت به جا بیاورید با خضوع و

خشوع. اگر نماز را تحفظ کردید همه چیزتان محفوظ میماند و تسبیح صدیقه کبری سلام الله علیها که از ذکر کبیر به

شمار می آید و آیت الکرسی در تعقیب نماز ترک نشود.

نماز شب

اما نماز شب پس هیچ چاره و گریزی برای مؤمنین از آن نیست، و تعجب از کسی است که می خواهد

به کمال دست یابد و در حالی که برای نماز شب قیام نمی کند و ما نشنیدیم که احدی بتواند به آن مقامات

دست یابد مگر به وسیله نماز شب.

علامه طباطبایی می فرمودند: چون در نجف اشرف برای تحصیل مشرف شدم، از نقطه نظر قرابت و

خویشاوندی گاه گاهی به محضر مرحوم قاضی شرفیاب می شدم تا یک روز در مدرسه ای ایستاده بودم

که مرحوم قاضی از آن جا عبور می کردند. چون به من رسیدند، دست خود را روی شانه من گذاردند و

گفتند: ای فرزند! دنیا می خواهی نماز شب بخوان، آخرت می خواهی نماز شب بخوان!

حاج سید هاشم حداد می فرمودند: مرحوم آقا خودش این طور بود و به ما هم این طور دستور داده بود که

در میان شب وقتی برای نماز شب برمی خیزید، چیز مختصری تناول کنید، مثلاً چای یا دوغ یا یک خوشه

انگور یا چیز مختصر دیگری که بدن شما از کسالت بیرون آید و نشاط برای عبادت داشته باشید.

رفع ناراحتی های روحی

مرحوم آیت الله قاضی در هنگام اضطراب و ناراحتی های روحی، خواندن این کلمات را سفارش می کردند:

لا اله الا الله وحده لا شریک له، له الحمد و له الملک و هو علی کل شیء قدیر، أعوذ بالله من همزات

الشیاطین و أعوذ بک ربی من أن یحضرون إن الله هوالسمیع العلیم.

هیچ معبودی جز خداوند یکتای بی شریک وجود ندارد و ستایش و حکومت مخصوص اوست و او

بر هر کاری تواناست. از وسوسه های شیاطین به خدا پناه می برم و به تو پناه می برم ای پروردگارم

از این که نزد من حاضر شوند. همانا خداوند شنوا و داناست.

حق الناس

آیت الله نجابت نقل می کند: وقتی که بنده مشرف شدم خدمت آیت الله سید علی قاضی طباطبایی (ره)

ایشان فرمودند: هر حقی که هر کس بر گردن تو دارد باید ادا کنی. خدمت ایشان عرض کردم : مدتی

قبل در بین شاگردهایم که نزد بنده درس طلبگی می خواندند، یکی خوب درس نمی خواند. بنده ایشان

را تنبیه کردم. اذن از ولیّ او هم داشتم در تربیت. در ضمن این جا هم نیست که از او طلب رضایت کنم.

فرمودند : هیچ راهی نداری، باید پیدایش کنی. گفتم آدرس ندارم، گفتند باید پیدا کنی.

آقای قاضی فرمودند: هر حقی که برگردنت باشد تا ادا نکنی باب روحانیت، باب قرب، باب معرفت باز

شدنی نیست. یعنی این ها همه مال حضرت احدیت است. و حضرت احدیت رضایت خود را در راضی

شدن مردم قرار داده است.

                               شد باز به روی خلق ، باب برکات

                                                                   ای غرق گنه رسید کشتی نجات

                               زن دست به دامان جواد و بفرست

                                                                    بر احمد و آل او دمادم صلوات

حضرت جواد الائمه علیه السلام :

به تأخیر انداختن کارها ، باعث سرگردانی است.

تحف العقول ، ص 480

عنوان تحقیق : « دیدگاه اندیشمندان جهان اسلام درباره گروه های افراطی و تکفیری»

استاد : سرکار خانم امام وردی

گردآورنده: سمیه ابراهیمی
(رشته تفسیر و علوم قرآنی)

چکیده

این نوشتار با عنوان «دیدگاه اندیشمندان جهان اسلام درباره گروه های افراطی و تکفیری» گردآوری

شده است. «سلفیه» در معنای اصطلاحی آن، نام فرقه‌ای است که تمسک به دین اسلام جسته،

خود را پیرو سلف صالح می‌دانند و در اعمال، رفتار و اعتقادات خود سعی برتابعیت از پیامبر

اسلام(ص)، صحابه و تابعین دارند. در حال حاضر یکی از عوامل مهم فتنه گری جریان سلفی

تکفیری است که در لباس دفاع از سنت، عملا در مسیر منافع غربیان گام برمی دارد.

تمایل به خشونت، انحصارگرايي، اقتدار گرايي، حذف رقيبان از جمله عوامل روانی ایجاد گروه های

افراطی و تکفیری می باشد. «سلفی گری جهادی»، «سلفی گری تنویری»، «سلفی گری تبلیغی» و

«سلفی گری تکفیری» از جریان های موجود در گروه های تکفیری هستند. علل پیدایش تکفیری ها

به دو عامل بیرونی و درونی وابسته است که این گروه از نظرعقاید به گروه خوارج  در صدر اسلام

شباهت داشته و با این گروه مشترکاتی دارند. هیچ یک ازاندیشمندان شیعه و سنی عقاید این گروه

را نپذیرفته و همه آنها عقاید و باورهای باطل این گروه را محکوم می کنند.

بر این اساس اندیشمندان اسلامی اتحاد و شناخت گروه های تکفیری را از جمله وظایف همه

مسلمانان می دانند. این نوشتار با هدف «شناخت دیدگاه اندیشمندان اسلام درباره گروه های

تکفیری و افراطی و راه های مبارزه با آنها» به روش کتابخانه ای و با شیوه توصیفی گردآوری

شده است.

کلید واژه: اندیشمندان اسلامی، شیعه، سنّی، افراطی، تکفیری، سلفی.

روز جمعه بود. من هم مثل همیشه از جمعه‌ها برای استراحت استفاده می‌کردم. صدای مادرم از

آشپزخانه، خواب را از چشم‌هایم ربود. «بهروز! پاشو مادر، چه‌ قدر می‌خوابی!» با دست‌های

نشسته‌ام چشم‌هایم را مالیدم و به ساعت نگاه کردم. پنج دقیقه مانده تا ده. پس از خوردن صبحانه

و بعضی کارهای شخصی، کنترل تلویزیون را برداشتم و شروع کردم به عوض کردن کانال‌ها.

کانال شش، اخبار. کانال پنج فیلم سینمایی که از اولش ندیدم. کانال … کانال دو برنامه به سوی

ظهور. یک مجری با یک حاج آقا که قیافه‌اش خیلی آشناست، ولی اسمش یادم نمی‌آید. بگذار ببینم

از چی بحث می‌کنند… :

یکی از راه‌های یاری حضرت بقية الله خدمت کردن به ایشان است. این خیلی اشتباه است که ما

بگوییم امام زمان برای ما چه کار کرده است، بلکه باید به خودمان بگوییم ما برای ایشان چه

کرده‌ایم؟! ما که نفس کشیدنمان را مدیون امام عصر هستیم. در دعای عدیله آمده که «بِيُمنِه رُزِقَ

الوَری؛ به برکت او دیگران روزی می‌خورند». پس مسئله مهم خدمت ما به ایشان است.

این سستی و کاستی که در ما ایجاد شده، بیشترش به خاطر فاصله گرفتن ما از امام عصر است.

اگر حتی خدمتی کوچک به ایشان بکنیم، زندگی خودمان برکت پیدا می‌کند. شما ببینید خدمت

به امام زمان عج الله چه ارزشی دارد که از امام صادق علیه السلام می پرسند: آن امام موعود

که جهان را پر از عدل و داد می‌کند شما هستید؟ ایشان می‌فرمایند:

نه اما اگر او را درک می‌کردم تمام مدت عمرم را در خدمت به ایشان سپری می‌کردم.

پس معلوم می‌شود که خدمت به امام عصرعج الله کیمیایی است که وجودمان را به طلا تبدیل

می‌کند و به وقت و زندگی ما برکت و نشاط می‌بخشد.

در این لحظه مجری حرف حاج آقا را قطع کرد و با عوض شدن زاویه دوربین، سرش را برگرداند

و گفت: با تشکر از بیانات شما، چون وقت برنامه رو به پایان است، لطف کنید در سه دقیقه

بفرمایید بهترین راه خدمت ما به آن حضرت چه می‌تواند باشد؟

حاج آقا ادامه داد: البته راه‌های خدمت به ایشان زیاد است. اما در این وقت کم فقط به یک خدمت

اشاره می‌کنم. الان شاید بزرگ‌ترین خدمت ما به آن حضرت، این باشد که زمینه ظهور را ما باید

فراهم کنیم و یکی از راه‌های مهم فراهم کردن زمینه ظهور، دعای دسته جمعی ما شیعیان است.

حالا چون وقت نیست، خیلی خلاصه عرض می‌کنم که اولاً دعای ما در فرج و ظهور امام خیلی

مؤثر است. دلیلش هم این است که اگر دعای ما اثری نداشت، خود امام عصرعج الله سفارش

نمی‌فرمودند که برای تعجیل در فرج من زیاد دعا کنید «و اکثروا الدعاء بتعجيل الفرج». پس

معلوم است که دعای تک تک ما اثر دارد؛ لذا حضرت از همه التماس دعا دارند. آیت‌الله بهجت 

فرمودند: دعای تعجیل فرج، دوای دردهای ما است و بعد اشاره فرمودند که در روایت آمده در

آخر الزمان همه هلاک می‌شوند، الاّ کسانی که برای فرج دعا می‌کنند.

دوم این‌که امام صادق علیه السلام جریانی را از قوم بنی‌اسرائیل نقل می‌کنند که به خاطر گناهانی،

خداوند مقدر کرد چهارصد سال برای بنی‌اسرائیل پیامبر نفرستد. دویست و سی سال از این جریان

گذشت. مردم و علمای بنی‌اسرائیل متوجه این عذاب و بی‌برکتی ناشی از آن شدند.

دنبال راه چاره بودند، به فکر توسل و دعا افتادند. همگی خانه و کاشانه را رها کردند و چهل روز

به بیابان‌ها رفتند «و ضجوا و بکوا الی الله» و با گریه و زاری از خداوند درخواست رحمت نمودند.

خداوند متعال به خاطر این دعاها و اشک‌ها، پیامبری برایشان فرستاد و از صدوهفتاد سال غیبت آن

پیامبر صرف نظر کرد.

امام صادق علیه السلام بعد از نقل این جریان فرمودند: شما شیعیان هم این گونه‌اید. اگر دستانتان

رابا تضرع به سمت آسمان بلند کردید و با اشک و آه برای فرج دعا نمودید، ظهور نزدیک می‌شود؛

اما اگر دعا نکردید و بی‌خیال نشستید، غیبت امام زمانتان تا آخرین حد خود، طول می‌کشد.

پس دعای ما خیلی اثر دارد. منتها باید دسته جمعی و با حال توجه و استغاثه باشد. امام باقرعلیه

السلام فرمودند: اگر یک روز صبح بیدار شدید و یکی از ما اهل بیت را در میان خود ندیدید،

به خداوند متعال استغاثه کنید که اگر این کار را کردید، فرج حاصل می‌شود. «ان اصبحتم يوماً

لا ترون منهم احداً فاستغيثوا بالله عزوجل … فما اسرع ما يأتيکم الفرج».

در این لحظه مجری برنامه با تشکر از حاج آقا از ایشان خواست که سخن پایانی را بفرمایند.

حاج آقا لبخندی زد و گفت: ایام اعتکاف نزدیک است. بسیار شایسته است ما هم این سه روز اعتکاف

را در مساجد جمع شویم و خود را مهمان خدا کنیم و خواسته و حاجت ما فقط تعجیل در فرج آقا

امام زمان عج الله باشد. این سه روز، یاد امام را بیشتر در خودمان زنده کنیم و همگی به صورت

جمعیتی یک دل، با حال دعا و توسل، برای آمدن حضرت ولی عصرعج الله دعا کنیم.

خوب است در ایام اعتکاف، از خودمان و خواسته‌هایمان فاصله بگیریم. این همه خودمان را دیدیم؛

این همه به فکر خواهش‌های نفسانی بودیم؛ به کجا رسیدیم؟! حالا این سه روز خودیّت را به کنار

بیندازیم، با تمام وجود، امام جان‌ها را صدا بزنیم و با ضجه و گریه از خدا بخواهیم باقی مانده غیبت

را ببخشد. اگر همه مردم ما یک دل و یک صدا شوند، محال است تأثیری در جلو افتادن ظهور حاصل

نشود. وقت گذشت ولی اجازه دهید من این نکته را هم اضافه کنم.

در این حال مجری به پشت صحنه نگاهی انداخت و گفت: بله حاج آقا، دوستان ما لطف کردن و پنج

دقیقه به وقت برنامه اضافه کردند، شما سخنان خود را ادامه دهید.

حاج آقا ادامه داد: بله عرض می‌کردم این سه روز اعتکاف را روزه بگیریم و در خانه خدا بست بنشینیم.

از دنیا و مافیها غافل شویم و فقط خواسته‌ مان ، ظهور امام زمان عج الله تعالی فرجه باشد. من در

این‌جا مناسب است اشاره‌ای به عمل اُم‌ داود کنم تا بهتر به وظیفه‌ مان در این سه روز آشنا شویم.

حکومت ظالم، شخصی را به اسم داود زندانی کرد. مادر داود به محضر امام صادق علیه السلام

رسید و از امام درخواست کمک برای نجات فرزند زندانیش را کرد. امام فرمودند: سه روز

(13و 14و 15) رجب؛ یعنی همین ایام اعتکاف را روزه بگیر و ظهر روز پانزدهم بعد از نماز

بنشین و آیات چند سوره … و این دعا را «دعای اُم‌ داود» که اسم اعظم خدا در آن است و با آن

هر چه را بخواهی مستجاب می‌شود، بخوان تا فرزندت از زندان آزاد شود. مادر داود این کار

را کرد و پسرش همان موقع از زندان آزاد شد و چند روز در راه بود تا به خانه رسید. آیا ما زندانی

نداریم؟! آیا امام زمان شما در زندان غیبت نیستند؟! آیت‌الله بهجت فرمودند: «او [امام زمان ] در

زندان است، خوشی و راحتی ندارد و ما چه قدرازمطلب غافلیم و توجهی نداریم!» حصار غیبت، امام

عصر را احاطه کرده است و ما وظیفه داریم کاری کنیم تا این حصار برداشته شود.

الا ای زندانی غیبت                                      دعا کن طی شود ایام غیبت

به آنانی که مشتاق ظهورند                              به سالی بگذرد هر آن غیبت

نشان دهیم که خواسته‌های حضرت را بر خواسته خودمان مقدم داشته‌ایم و ایشان برای ما، از همه

کس، حتی خودمان، عزیزتر است. آن هنگام شما ببینید آن اعتکاف که رنگ و بوی مهدوی دارد، چه

اعتکافی می‌شود و چه برکاتی شامل حال معتکفین می‌کند! به یقین خود حضرت مهدی عج الله،دعا 

گوی همچنین جمعی خواهند بود. در این لحظه مجری برنامه از حاج آقا تشکر کرد و همه ما را به

خدا سپرد و برنامه پایان یافت.

هاج و واج مانده بودم، تا حالا به این مسئله فکر نکرده بودم که آیا می‌شود به امام زمان عج الله

خدمت کرد؟! عزمم را برای رفتن به اعتکاف جزم کرده و به سراغ مادرم در آشپزخانه رفتم. پدر

با این‌ که جمعه بود برای کاری بیرون رفته بود و می‌دانستم اگر مادرم راضی باشد، او حرفی ندارد.

وارد آشپزخانه شدم. مادرم مشغول درست کردن ناهار بود. بدون مقدمه گفتم: مامان می‌خواهم به

اعتکاف بروم. بدون این‌که به من نگاهی بکند، سیب زمینی‌ها را ریخت توی ماهی تابه و گفت: برو

عقب عزیزم روغن به صورتت نپاشد. بعد هم نگاهی به من کرد و گفت: اعتکاف دیگه چه صیغه‌ای

است؟! برای این که نظر مادرم را جلب کنم، خیلی آرام گفتم: ببین مامان جون! سه روز به مسجد

می‌رویم، مهمان خدا می‌شویم و به عبادت خدا می‌پردازیم. مادرم که از تغییر بیانم متوجه منظورم

شده بود گفت: اگر قول می‌دهی بعد از آن سه روز، همیشه این طوری با من حرف بزنی اجازه

می‌دهم و الاّ راضی نیستم به اعتکاف بروی.

با خوشحالی گفتم: چشم مامان جون! قول می‌دهم. اصلاً اعتکاف برای همین کارها ست که سعی کنیم

اخلاق و رفتار بدمان را اصلاح کنیم. مادرم گفت: البته باید از پدرت هم اجازه بگیری. گفتم: اجازه بابا

با من.خیلی خوشحال بودم، برای اولین بار قصد اعتکاف داشتم، آن هم به چه نیتی؛ به نیت دعا برای

ظهور امام زمان عج الله.

حسن محمودی

همزمان با سوم رجب المرجب:

مراسم شهادت امام هادی (ع) در مؤسسه آموزش عالی فاطمیه دامغان برگزار شد.

اساتید، پرسنل، طلاب و دانش آموختگان مؤسسه آموزش عالی فاطمیه دامغان در سالروز شهادت

امام علی النقی (ع)، دهمین اختر تابناک امامت و ولایت مراسم سوگواری برگزار کردند.

در مراسم شهادت دهمین پیشوای آسمان ولایت و امامت حضرت علی نقی(ع)، مداحان و ذاکران

اهل بیت(ع) با خواندن زیارت این امام همام، فرازی از دعای توسل و مرثیه سرایی به یاد مظلومیت

اهل بیت عصمت و طهارت(ع) عزاداری کردند.

اعمال ماه رجب

ماه رجب، ماه بارش رحمت الهی و ماه امیر‌المؤمنین علیه السلام است. ابن عباس می‌گوید که

هرگاه ماه رجب فرا می‌رسید، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، مسلمانان را جمع می‌کرد و

عظمت این ماه را به آنان یادآوری می‌کرد.

برخی از برنامه‌های عمومی این ماه، به شرح زیر است:

1.‌ روزه داشتن. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است: «روزة یک روزه ماه

رجب برای رضای خداوند، در بردارندة رضوان الهی، خاموش کنندة خشم خدا، و مسدود کنندة

دری از درهای آتش است.»

2. خواندن دعای: «یا مَن أرجُوه لِکُلِّ خَیر…» بعد از هر نماز

3. خواندن زیارت حضرت رضا

4. بجا آوردن عمره.

5. خواندن دعای مخصوص این ماه در هر روز.

6. گفتن این ذکرها در کل این ماه توصیه شده: هزار بار «لا الهَ الّاالله»؛ و صدبار «أستَغفِرُاللهَ

الَّذي لاإلهَ الّا هُو وَحدَهُ لا شَرِیکَ لَه وَ أتُوبُ إلَیه»؛ و هزار بار «أستَغفِرُاللهَ ذَا الجَلالِ و الإکرامِ مِن

جَمِیعِ الذُّنُوبِ و الآثام».

7. نماز گزاردن. در هر شب ماه رجب، دو رکعت نماز به ترتیبی که در مفاتیح آمده است.

8. عمل «لیلة الرغائب». اولین شب جمعه این ماه «لیلة الرغائب» نام دارد که دارای فضیلت بسیاری

است.

اول ماه رجب، ولادت امام باقر علیه السلام در سال 57 هجری قمری است.

روز سوم این ماه شریف شهادت امام هادی علیه السلام در سال 254 هجری قمری.

و روز دهم ماه ولادت امام جود علیه السلام در سال 195 هجری قمری است.

و روز سیزدهم ماه ولادت حضرت امیرالمؤمنین علی ابن ابیطالب علیه السلام در سال 23 قبل از

هجرت، 30 عام‌الفیل.

در شب سیزدهم مستحب است دو رکعت نماز که در هر رکعت، بعد از حمد، سوره‌های یس، ملک

و اخلاص خوانده شود.

و روز سیزدهم روزه گرفتن و عمل امّ داوود مستحب است.

روز پانزدهم رجب، روزی است که امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام در آغوش مادر

گرامی‌شان در روز سوم میلادشان از خانه کعبه بیرون آمدند؛ سپس در آغوش پیامبر  قرار گرفتند

و شروع به خواندن سوره مؤمنون کردند و بنا به روایتی وفات حضرت زینب در سال 62 هجری

قمری است.

از سیزدهم تا پانزدهم ماه رجب، ایام البیض است که برای این ایام، علاوه بر روزه و اعتکاف،

اعمال دیگری نیز در مفاتیح نقل شده است. در شب پانزدهم اعمال زیر مستحب است:

1. غسل.

2. شب زنده داری.

3. نماز گزاردن. شش رکعت نماز، به صورت دو رکعتی (مطابق دستور شب سیزدهم).

4. خواندن زیارت امام حسین علیه السلام.

و روز نیمه ماه رجب مستحب است:

1. غسل.

2. روزه داشتن.

3. نماز حضرت سلمان (مطابق دستور روز اول).

4. زیارت امام حسین علیه السلام . از حضرت رضا علیه السلام سؤال شد: «چه زمانی زیارت

امام حسین علیه السلام فضیلت بیشتری دارد؟» فرمود: «نیمة رجب و نیمه شعبان».

روز بیست و چهارم ماه، سالروز فتح خیبر در سال 7 هجری قمری است و روز بیست و پنجم ماه

شهادت مظلومانه امام کاظم علیه السلام در سال 183 هجری قمری می‌باشد.

روز بیست و ششم ماه، وفات حضرت ابوطالب پدر امیرالمؤمنین علیه السلام در سال سوم قبل از

هجرت است؛

و بیست و هفتم ماه عید بزرگ بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در سال سیزدهم قبل

ازهجرت می‌باشد.

اعمال شب عید مبعث عبارتند از:

1. غسل.

2. خواندن زیارت حضرت علی علیه السلام.

3. خواندن دعای مخصوص.

4. دوازده رکعت به صورت شش نماز دو رکعتی به شرحی که در مفاتیح آمده است.

اعمال روز عید مبعث عبارتند از:

1. غسل.

2. روزه داشتن. از امام رضا علیه السلام نقل شده است که روزة این روز، برابر هفتاد سال روزه

ارزش و ثواب دارد.

3. ذکر صلوات.

4. خواندن زیارت حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت علی علیه السلام.

منابع:
ـ وسایل الشیعه
ـ کامل الزایارت
ـ مصباح المتجهد
ـ مفاتیح الجنان.

مقام معظم رهبری :

در اسلام فرصت‌هايى براى ارتباط ويژه با خداوند متعال معين شده است. يكى از اين فرصت‌ها ماه رجب است ، ماه رجب را قدر بدانيد.