موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

?«وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُن فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ»

?کسانى که کافر شدند؛ اولیا و پشتیبان یکدیگرند. اگر این (دستور) را انجام ندهید، فتنه و فساد عظیمى در زمین روى مى دهد.

(سوره مبارکه انفال/ آیه ۷۳)

در این آیه، به نقطه مقابل جامعه اسلامى، یعنى جامعه کفر و دشمنان اسلام اشاره کرده، مى فرماید: آنها که کافر شدند بعضى اولیاى بعضى دیگرند.

یعنى، پیوند آنها تنها با خودشان است و شما حق ندارید با آنها پیوندى داشته باشید و از آنها حمایت کنید و یا آنها را به حمایت خود دعوت نمائید، نه به آنها پناه دهید و نه از آنها پناه بخواهید.

به طور خلاصه، نه آنها در تار و پود جامعه اسلامى داخل باشند، و نه شما در تار و پود جامعه آنها.

سپس به مسلمانان هشدار مى دهد: اگر این دستور مهم اسلامى را انجام ندهید (و آن را نادیده بگیرید) فتنه و فساد عظیمى در زمین و در محیط جامعه شما به وجود خواهد آمد (إِلاّ تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَةٌ فِی الأَرْضِ وَ فَسادٌ کَبیرٌ).

چه فتنه و فسادى از این بالاتر که خطوط پیروزى شما محو مى گردد و دسائس دشمنان در جامعه شما کارگر مى شود، و نقشه هاى شوم آنها در راه برانداختن آئین حق و عدالت از نو جان مى گیرد.

تفسیر نمونه

ولادت خاتم الانبیاء صلوات الله علیه و ولایت خاتم الاوصیاء عج الله فرجه بر جهانیان مبارک باد
در آستانه آغاز امامت منجی بشریت و هفته وحدت مؤسسه آموزش عالی حوزوی فاطمیه دامغان نشست تخصصی با عنوان ظرفیت های انتظار موعود در همگرایی ادیان را با حضور حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد مهدی لطفی استاد حوزه و دانشگاه در روز دوشنبه 99/8/5 ساعت10 صبح در سامانه سیما برگزار می نماید.

قالَ رَسُولُ اللهِ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - : اَحِبُّوا الصِّبْيانَ وَ ارْحَمُوهُمْ وَ اِذا وَعَدْتُمُوهُمْ فَفُوا لَهُمْ فَاِنَّهُمْ لايَرَوْنَ اِلّا اَنَّكُمْ تَرْزُقُونَهُمْ.
رسول خدا - صلي الله عليه و آله - فرمود: كودكان خود را دوست بداريد و با آنان مهربان باشيد،وقتي به آن‌ها وعده‌اي مي‌دهيد حتماً وفا كنيد زيرا كودكان، شما را رازق خود مي‌پندارند.

وسائل الشيعه، ج ۵، ص ۱۲۶

والدین الگوهای عملی برای کودکان هستند ،کودکان گفتارها و رفتارهای بزرگتر ها را تکرار می‌کنند.
بنابراین،اگر والدین به قولی که به کودکان می‌دهند وفا نکنند درس عملی ناپسندی به کودک خود داده‌اند که تاثیر بدش از بدآموزی گفتار زشت؛ بیشتر است.

?«يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِتَّقُوا اَللّٰهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدِيداً»
?اى کسانى که ایمان آورده اید، از خدا پروا دارید و سخنى استوار گویید.
(احزاب/۷۰)

این آیه، درباره شایعه پراکنان و موذیان بد زبان، دستورى صادر مى کند که: در حقیقت درمان این درد بزرگ اجتماعى است، مى گوید: اى کسانى که ایمان آورده اید، تقواى الهى پیشه کنید، و سخن حق و درست بگوئید.

قول سدید از ماده سدّ به معنى محکم و استوار و خلل ناپذیر و موافق حق و واقع است، سخنى است که همچون یک سدّ محکم، جلو امواج فساد و باطل را مى گیرد.

و اگر بعضى از مفسران آن را به معنى صواب و بعضى، به معنى خالص بودن از کذب و لغو یا هماهنگ بودن ظاهر و باطن و یا صلاح و رشاد و مانند آن تفسیر کرده اند، همه به معنى جامع فوق برمى گردد.

تفسیر نمونه

قال رضا علیه السلام

 لاتَطلُبوُا الهُدی فی غَیرِ القُران فَتَضِلّوُا

هدایت راجز از قران مجوییدکه گمراه خواهید شد.

امالی شیخ صدوق،ص۴۳۸

?«وَ مَنْ يَتَوَلَّ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اَللّٰهِ هُمُ اَلْغٰالِبُون»
? و هر کس خدا و پیامبر او وکسانى را که ایمان آورده اند ولى خود بداند[پیروز است، چرا که ] حزب خدا پیروز و غالب خواهند بود.
(مائده/۵۶)

در این آیه، به مسلمانان چنین اعلام مى دارد: کسانى که ولایت، سرپرستى و رهبرى خدا و پیامبر(صلى الله علیه وآله) و افراد با ایمان را بپذیرند ـ پیروز خواهند شد; زیرا آنها در حزب خدا خواهند بود ـ و حزب خدا پیروز است (وَ مَنْ یَتَوَلَّ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْغالِبُونَ).
در این آیه، قرینه دیگرى بر معنى ولایت که در آیه پیش اشاره شد، یعنى سرپرستى و رهبرى و تصرف دیده مى شود; زیرا تعبیر به حزب اللّه و غلبه آن مربوط به حکومت اسلامى است، نه یک دوستى ساده و عادى و این خود مى رساند که ولایت در آیه، به معنى سرپرستى، حکومت و زمامدارى اسلام و مسلمین است؛ چرا که در معنى حزب، یک نوع تشکل، هم بستگى و اجتماع براى تأمین اهداف مشترک افتاده است.
باید توجه داشت، مراد از اَلَّذِیْنَ آمَنُوا در این آیه، همه افراد با ایمان نیستند، بلکه همان کسى است که در آیه قبل با اوصاف معینى به او اشاره شد. (منظور حضرت علی علیه‌السلام است)
شک نیست که اطلاق آیه دلیل بر پیروزى مطلق آنها در تمام جبهه ها است و به راستى اگر جمعیتى جزء حزب_الله باشند، یعنى ایمان محکم، تقوا، عمل صالح، اتحاد، همبستگى کامل، آگاهى و آمادگى کافى داشته باشند، بدون تردید در تمام زمینه ها پیروز خواهند بود.
و اگر مى بینیم مسلمانان امروز به چنان پیروزى دست نیافته اند، دلیل آن روشن است؛ زیرا شرایط عضویت در حزب الله را که در بالا اشاره شد، در بسیارى از آنها دیده نمى شود.
و به همین دلیل، قدرت ها و نیروهایى را که براى عقب نشاندن دشمن و حل مشکلات اجتماعى باید مصرف کنند، غالباً براى تضعیف یکدیگر به کار مى برند.

تفسیر نمونه

قال رسول‌الله (صلی‌الله و علیه‌ وآله)

صِلَةُ الرَّحِمِ وَ حُسنُ الخُلقِ وَ حُسنُ الجَوارِ یَعمُرانِ الدّیارَ وَ یَزیدانَ فِى العمارِ.

صله رحم، خوش اخلاقى و خوش همسایگى، شهر‌ها را آباد و عمر‌ها را زیاد مى کند.

نهج الفصاحه، ح ۱۸۳۹

روزی مردی با دو فرزند خود به محضر رسول اکرم صلی الله علیه و آله شرفیاب شد. پیامبر دید که آن مرد، یکی از فرزندان خود را بوسید و به فرزند دیگر اعتنایی نکرد.

حضرت وقتی این رفتار نادرست را دید، به او فرمود: چرا با فرزندان خود به طور مساوی رفتار نمی‌کنی؟ و فرمود: بین فرزندان خود به عدالت رفتار کنید، همان‌طور که مایلید فرزندان شما و مردم، بین شما به عدل و داد رفتار کنند.
 نیز آورده‌اند که زنی با دو فرزند کوچکش بر عایشه همسر رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد شد. عایشه، سه دانه خرما به زن داد. مادر به هریک از بچه‌هایش، یک دانه خرما داد و خرمای دیگر را نیز نصف کرد و باز به هریک از بچه‌ها نیمی از آن را داد. وقتی پیامبر به خانه بازگشت، عایشه جریان را برای آن حضرت تعریف کرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: آیا از عمل آن زن تعجب کردی؟ خدا به خاطر رعایت عدالت و مساوات، آن زن را به بهشت خواهد برد.

ملکوت اخلاق:گلگشتی در جلوه های رفتاری و گفتاری پیامبر اعظم صلی الله و علیه و آله ، ص ۲۱۰.

?«رَبَّنٰا لاٰ تُزِغْ قُلُوبَنٰا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنٰا وَ هَبْ لَنٰا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ اَلْوَهّٰاب»

 [مى گویند:] پروردگارا، پس از آنکه ما را هدایت کردى، دل‌هایمان را دستخوش انحراف مگردان، و از جانب خود، رحمتى بر ما ارزانى دار که تو خود بخشایشگرى.(آل عمران/۸)

[این آیه، دعایی] از زبان راسخون در علم، مى باشد. آن‌ها مى گویند: پروردگارا! دل‌هاى ما را بعد از آن که ما را هدایت نمودى، منحرف مگردان! و از سوى خود رحمتى بر ما ببخش؛ زیرا تو بسیار بخشنده اى!
بسیارند دانشمندانى که غرور علمى، آنان را از پاى در مى آورد و یا وسوسه هاى شیاطین و هواى نفس، آنها را به بیراهه‌ها مى کشاند، اینجا است که باید خود را به خدا سپرد و از او هدایت خواست.
حتى در بعضى از روایات آمده است: شخص پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) نیز خود را به خدا مى سپرد، و بسیار این دعا را تکرار مى کرد: یا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِى عَلى دِیْنِکَ: اى کسى که دل ها را مى گردانى قلب من را بر دین خودت ثابت بدار!

تفسیر نمونه

ازْدی به طواف کعبه اشتغال داشت و شش دور را انجام داده بود و می خواست دور هفتم را انجام دهد، که چشمش در سمت راست کعبه، به گروهی از حاجیان افتاد که گرد جوانی خوشرو و خوشبو حلقه زده‌اند. او دارای هیبتی مخصوص بود و برای حاضران سخن می‌گفت. ازدی به حضورش مشرّف می‌شود و سخنانش را می‌شنود.

ازدی می‌گوید: خوش سخن‌تر از او کسی ندیدم و زیباتر از کلامش، کلامی نشنیدم، پرسیدم: این کیست؟

گفتند: فرزند رسول خداست که سالی یک روز، برای دوستان خاص خود، ظاهر می‌شود و سخن می‌گوید. ازدی به حضرتش عرض می‌کند: مرا هدایت کنید.

حضرت سنگریزه‌ای کف دستش می‌نهد. ازدی دستش را می‌بندد.

کسی از او می‌پرسد: چه به تو داد؟ ازدی می‌گوید: سنگریزه. ولی وقتی که دستش را باز می‌کند، می‌بیند طلاست.

سپس حضرت به وی می‌فرماید: حجت بر تو تمام شد و حق بر تو آشکار گردید.آیا مرا می‌شناسی؟ ازدی می‌گوید: نه. فرمود: انَا الْمَهْدی وَ انَا قائِم الزَّمان؛من مهدی قائم زمانه هستم که زمین را از عدل و داد پر خواهم کرد، وقتی که از ظلم و جور پر شده باشد. زمین هرگز از حجت خالی نمی‌ماند و مردم هرگز بدون رهبر نیستند. این امانتی است نزد تو که به جز برای برادران حق‌جوی خود، به کسی نگو.

 امام زمان (ع) سرچشمه نشاط جهان، ص: 146؛

توجه به سن کودک نکته مهمی ست که در تعیین حقوق کودک،باید به آن توجه داشت.

?بدیهی است که کودک در هر مقطعی از زندگی خود، خواسته ها و نیازهای ویژه ای دارد که نیازمند تدوین حقوق مخصوص به همان مقطع است.

 به عنوان مثال به اهمیت سنین صفر تا سه سالگی اشاره می شود.
سالهای اولیه زندگی مصادف اند با زمانی که تجارب و کنش و واکنشها با پدر و مادر و سایر اعضای خانواده و دیگر بزرگان، نحوه و مسیر رشد مغز کودک را ترسیم می کند.
 در تشکیل این مسیر عوامل بسیاری چون تغذیه کافی و مناسب، تندرستی و بهداشت و غیره اثر می گذارند.
به علاوه، چگونگی رشد و تکامل مغز در این دوره است که موفقیت آتی کودک در مدرسه وخصایل دوره های نوجوانی وبزرگسالی او را پایه گذاری می کند.

برگرفته از کتاب درآمدی بر حقوق کودک.

 آیت‌الله بهجت (ره): حوادثی که اتفاق می‌افتد، نتیجه کارهای ماست که بر سر ما می‌آید: « وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْديكُمْ؛ هر مصیبتی به شما می‌رسد، به‌واسطه اعمال شماست».(شوری: ۳۰) آیا نباید به فکر باشیم و از گناهان گذشته که باعث این همه بلاها و مصیبت‌ها شده است، توبه کنیم؟ ولی ما توبه نمی‌کنیم، چون کارهای خود را بد نمی‌دانیم، و به خود و کارهای خود خوش بین هستیم! آیا در این حوادث و گرفتاری‌ها که از هزار سال پیش به ما خبر داده‌اند، نباید شرح صدر پیدا کنیم و همان‌طور که دستور داده‌اند باشیم؟! که فرموده‌اند: «تَمسکوا بِالأَمْرِ الأولِ؛ به دستور اول تمسک بجویید [و عمل کنید]»

یعنی اینکه به یقینیات اعتقاد داشته باشیم و به واضحات و ضروریات دینی عمل کنیم، و در موارد شک و تردید احتیاط نماییم. و نیز در مثل این زمانه که اهل ایمان به بلاهای فراوان مبتلا هستند، چنان‌که دستور داده‌اند، دعای فرج را زیاد بخوانیم.

 در محضر بهجت، ج٢، ص١٣٩

?«إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمّٰا عَلَيْهٰا حٰافِظٌ»

?هیچ کس نیست مگر اینکه نگاهبانى بر او[گماشته شده ] است.
(طارق/۴)

که اعمال او را ثبت، ضبط و حفظ مى کند، و براى حساب و جزا نگهدارى مى نماید.
همان گونه که در آیات ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ سوره انفطار مى خوانیم: وَ إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحافِظِیْنَ * کِراماً کاتِبِینَ * یَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ: و بر شما مراقبانى گمارده شده نویسنده و بزرگوار که پیوسته اعمال شما را مى نویسند و آنچه را انجام مى دهید مى دانند .
به این ترتیب، شما هرگز تنها نیستید، و هر که باشید، و هر کجا باشید، تحت مراقبت فرشتگان الهى و مأموران پروردگار خواهید بود، این مطلبى است که توجه به آن در اصلاح و تربیت انسان فوق العاده مؤثر است.
قابل توجه این که: در آیه تبیین نشده است: این حافظ چه کسى است؟ و چه امورى را حفظ مى کند؟ ولى آیات دیگر قرآن به خوبى گواهى مى دهد که: حافظان ملائکه اند، و آنچه را حفظ مى کنند اعمال آدمى اعم از طاعات و معاصى است.
این احتمال نیز داده شده که: منظور، حفظ انسان از حوادث و مهالک است، که به راستى اگر مراقبت الهى از انسان ها به عمل نیاید، کمتر کسى به مرگ طبیعى از دنیا مى رود; چرا که حجم حوادث آن قدر زیاد است که احدى از آن سالم به در نمى رود، مخصوصاً کودکان در سنین پائین.
و یا این که: منظور حفظ انسان در برابر وسوسه هاى شیاطین است، که اگر این محافظت الهى نیز نباشد، وساوس شیاطین جن و انسان آن قدر زیاد است که هیچ کس از آن سالم نمى ماند.
ولى، با توجه به این که آیات بعد، سخن از مسأله معاد و حساب اعمال مى گوید، تفسیر اول از همه مناسب تر است، هر چند جمع میان هر سه تفسیر در آیه شریفه نیز بعید به نظر نمى رسد.

جالب این که: میان سوگندهائى که قبلاً یاد شده، با مسأله مراقبت فرشتگان از اعمال آدمى که جواب قسم محسوب مى شود، رابطه زنده اى است; چرا که آسمان بلند و ستارگانى که مسیرهاى منظم خود را همواره مى پیمایند، دلیلى بر وجود نظم و حساب در این عالم بزرگند، پس چگونه ممکن است اعمال انسان ها بى حساب و کتاب باشد، و مراقبین الهى بر آن نظارت نکنند.

تفسیر نمونه

دامغان نشست علمي پژوهشي « احکام وصیت هنگام مریضی مشرف به موت »در سامانه سيما به همت مؤسسه آموزش عالی حوزوی فاطمیه دامغان برگزار شد

 معاون پژوهش مؤسسه آموزش عالی حوزوی فاطمیه دامغان خانم امینیان از برگزاری نشست درسامانه سیما خبرداد وی گفت :  نشست علمي پژوهشي «احکام وصیت هنگام مریضی مشرف به موت » با حضور ،سرکار خانم« خواجه زاده» در تاريخ 29/7/99  در سامانه سيما برگزار شد. .استاد به بحث محجوریت یا عدم محجوریت مریضی مشرف به موت پرداخت که بنا بر استناد به آیات، روایات، قاعده سلطنت، اصل حلیت، اصل استصحاب و اجماع ، مریض مشرف به موت در تمام اموال و دارایی هایش می تواند تصرف کند و نافذ است.

 افراد یک خانواده با هم، موجب ارتباط باز و صمیمانه و همچنین عزت نفس و اعتماد به نفس، مشارکت و صمیمیت بین اعضای خانواده می شود.
 برای داشتن و تقویت این مهارت لازم است همه افراد روزانه با هم صحبت کنند.
مخصوصاً گفت و گو با والدین با فرزندان اهمیت به‌سزایی در میزان صمیمیت دارد.
با آنها حرف بزنید و به حرف‌های آنان گوش دهید.