موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

قالَ رَسُولُ اللهِ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - : اَحِبُّوا الصِّبْيانَ وَ ارْحَمُوهُمْ وَ اِذا وَعَدْتُمُوهُمْ فَفُوا لَهُمْ فَاِنَّهُمْ لايَرَوْنَ اِلّا اَنَّكُمْ تَرْزُقُونَهُمْ.
رسول خدا - صلي الله عليه و آله - فرمود: كودكان خود را دوست بداريد و با آنان مهربان باشيد،وقتي به آن‌ها وعده‌اي مي‌دهيد حتماً وفا كنيد زيرا كودكان، شما را رازق خود مي‌پندارند.

وسائل الشيعه، ج ۵، ص ۱۲۶

والدین الگوهای عملی برای کودکان هستند ،کودکان گفتارها و رفتارهای بزرگتر ها را تکرار می‌کنند.
بنابراین،اگر والدین به قولی که به کودکان می‌دهند وفا نکنند درس عملی ناپسندی به کودک خود داده‌اند که تاثیر بدش از بدآموزی گفتار زشت؛ بیشتر است.

روزی مردی با دو فرزند خود به محضر رسول اکرم صلی الله علیه و آله شرفیاب شد. پیامبر دید که آن مرد، یکی از فرزندان خود را بوسید و به فرزند دیگر اعتنایی نکرد.

حضرت وقتی این رفتار نادرست را دید، به او فرمود: چرا با فرزندان خود به طور مساوی رفتار نمی‌کنی؟ و فرمود: بین فرزندان خود به عدالت رفتار کنید، همان‌طور که مایلید فرزندان شما و مردم، بین شما به عدل و داد رفتار کنند.
 نیز آورده‌اند که زنی با دو فرزند کوچکش بر عایشه همسر رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد شد. عایشه، سه دانه خرما به زن داد. مادر به هریک از بچه‌هایش، یک دانه خرما داد و خرمای دیگر را نیز نصف کرد و باز به هریک از بچه‌ها نیمی از آن را داد. وقتی پیامبر به خانه بازگشت، عایشه جریان را برای آن حضرت تعریف کرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: آیا از عمل آن زن تعجب کردی؟ خدا به خاطر رعایت عدالت و مساوات، آن زن را به بهشت خواهد برد.

ملکوت اخلاق:گلگشتی در جلوه های رفتاری و گفتاری پیامبر اعظم صلی الله و علیه و آله ، ص ۲۱۰.

توجه به سن کودک نکته مهمی ست که در تعیین حقوق کودک،باید به آن توجه داشت.

?بدیهی است که کودک در هر مقطعی از زندگی خود، خواسته ها و نیازهای ویژه ای دارد که نیازمند تدوین حقوق مخصوص به همان مقطع است.

 به عنوان مثال به اهمیت سنین صفر تا سه سالگی اشاره می شود.
سالهای اولیه زندگی مصادف اند با زمانی که تجارب و کنش و واکنشها با پدر و مادر و سایر اعضای خانواده و دیگر بزرگان، نحوه و مسیر رشد مغز کودک را ترسیم می کند.
 در تشکیل این مسیر عوامل بسیاری چون تغذیه کافی و مناسب، تندرستی و بهداشت و غیره اثر می گذارند.
به علاوه، چگونگی رشد و تکامل مغز در این دوره است که موفقیت آتی کودک در مدرسه وخصایل دوره های نوجوانی وبزرگسالی او را پایه گذاری می کند.

برگرفته از کتاب درآمدی بر حقوق کودک.

 افراد یک خانواده با هم، موجب ارتباط باز و صمیمانه و همچنین عزت نفس و اعتماد به نفس، مشارکت و صمیمیت بین اعضای خانواده می شود.
 برای داشتن و تقویت این مهارت لازم است همه افراد روزانه با هم صحبت کنند.
مخصوصاً گفت و گو با والدین با فرزندان اهمیت به‌سزایی در میزان صمیمیت دارد.
با آنها حرف بزنید و به حرف‌های آنان گوش دهید.

بگویید دقیقا چرا از او ناراحتید:

انتقاد باید توصیفی و شفاف باشد، به طور کامل و با ادبیاتی که متوجه منظور شما شود.

توضیح دهید که چرا انتظار دارید روال فعالیتش تغییر کند یا دیگر رفتار خاصی را ابراز نکند. توضیحات گنگ و غیرقابل فهمی که با عصبانیت همراه باشد، درک واقعیت و انتظار شما از فرزند را برای او سخت می کند.

:۲۰اصل تربیت فرزند از ۳۰جز قرآن، علی هفت تنی ،ص۲۷

آقا و خانم عزیز

گوش دادن یکی از مهارت های مهم در ارتباط بین همسران است .
با داشتن این مهارت، می توانیم صحبت ها و منظور طرف مقابل را به خوبی متوجه شویم و گاهی با او همدردی کنیم حتی می توانیم میزان اهمیت و علاقه‌مندی خود را به طرف مقابل اثبات کنیم.
 با به دست آوردن این مهارت بسیاری از مشکلاتمان حل می شود.

وقتی بی_عفتی رایج شد ، یعنی زن و مرد این نیاز غریزی را در جای دیگری غیر از کانون خانواده تامین کردند ، این کانون خانواده در واقع یک چیز بی معناست؛ یک چیز تحمیلی و تشریفاتی است .لذا از نظر عاطفی از هم جدا می شوند.ظاهرا جدایی نیست اما به هم علاقه و دلبستگی ندارند.
مقام معظم رهبری ۱۳۸۰/۱۲/۹

محرمانه با همسر ان ، ص۲۹

آقا و خانم عزیز!

اگر می خواهید زندگی خوب و سعادتمندی در کنار هم داشته باشید باید از دخالت دادن دیگران در زندگی خود پرهیز نمایید.

از دخالت دادن دیگران در زندگی خود جلو گیری نمایید.

کلید دوازدهم ،چهل کلید طلایی ، ص۳۷.

هنگامی که فرزند شما رفتار نامناسب مثل پرخاشگری وعدم همکاری و…. از خود نشان می دهد،از به کار بردن جملات منفی وتهدید آمیز(بچه بد،دیگه دوستت ندارم و…)که موجب پایین آمدن اعتماد به نفس کودک و افزایش لجبازی او می شود،بپرهیزید.

والدین عزیز توجه داشته باشید؛آموزش رفتار صحیح در قالب قصه می تواند مفید تر باشد،زیرا کودکان قصه را دوست دارند وبا آن ارتباط برقرار کرده وبه آن توجه بیشتری خواهند داشت وهمچنین با دقت بیشتر گوش خواهند کرد،در نتیجه در تغییر رفتار آن ها موثرتر خواهد بود.

اگر والدین نسبت به خطای فرزند خود چشم پوشی نکنند، به ناچار باید برای تصحیح لغزش با او مقابله کرده و به طور مستقیم با فرزند مواجه شود.
این عکس‌العمل فرصت شناسایی دلایل ایجاد لغزش و هم‌چنین زمینه بررسی راهکار‌های تصحیح و گزینش بهترین راهکار را از والدین می‌گیرد و موجب می‌شود تا والدین تنها از راه برخورد مستقیم وارد شود،حال آن‌که ورود مستقیم و فوری بهترین راه حل نیست.

بیست اصل تربیت فرزند از سی جز قرآن،علی هفت‌تنی،ص۱۰۰

?صبر به معنای مقاومت انسان در برابر سختی ها و مشکلات است در قرآن کریم به صبر و شکیبایی توصیه های زیادی شده است.
 آموزش صبر به کودکان شاید کمی مشکل به نظر برسد اما اگر والدین حوصله به خرج بدهند می‌توانند فرزندی صابر را پرورش بدهند.
 یکی از راه‌های صبور ساختن فرزندان این است که در خانه وظایفی را بر عهده کودک بگذارید به طور مثال تمیز کردن اتاق خودش یا جمع کردن اسباب بازی ها صبور باشید و خود اقدام نکنید برای زمان تعیین کنید نظارت کنید و در آخر از او تشکر کنید.
کودک متوجه می شود که در مقابل سختی ها باید صبر کند و با صرف کردن می تواند نتیجه مطلوبی بگیرد.

نکته‌های بازی با کودکان:
بازی کردن واقعا هنر است چون باید همبازی خوبی باشید.
نشان ندهید از او بیشتر می‌دانید.
در سطح فکری کودک با او همبازی شوید.
مدام او را راهنمایی نکنید.
تا وقتی پیش‌بینی می کنید که اوضاع خطرناک نشده برای کنترل کودک اقدامی نکنید، بسیاری از والدین آن قدر وقت صرف کنترل کردن کودکشان می‌کنند که از وقت گذاشتن با کودک آن گونه که هر دو از کیفیتش راضی باشند، غافل می‌مانند.
گاهی گیج‌بازی دربیاورید و اعتراف کنید که اشتباه کرده اید.

رعایت عدالت بین فرزندان در زمینه‌های مختلفی یکی از اصول تربیتی قرآنی است که قرآن کریم در سوره یوسف علیه السلام به آن اشاره فرموده و آنچه که سبب شد حضرت یوسف علیه السلام در قعر چاه گرفتار شود احساس عدم عدالت در محبت کردن بیشتر به برادرش آن بود.

یکی از مصادیق عدالت ورزی در بین کودکان فرق نگذاشتن بین فرزند دختر و پسر است زیرا فرق گذاری و برای مثال برتر نهادن پسر بر دختر تاثیر منفی بر روحیه دختر به جا می گذارد و بذر دشمنی و حسادت را در دل خواهر و برادر بارور خواهد ساخت .

:۲۰اصل تربیتی از ۳۰جز قرآن

اشتباه ما والدین این است که تلاش می‌کنیم تا چیزی یاد فرزندانمان بدهیم؛ درحالی‌که خداوند هرآنچه که لازم بوده، در وجود آن‌ها نهاده است.

وظیفۀ والدین، جهت‌دادن به خواست‌ها و تمایلات آن‌هاست. کودکان در مسیر تربیت، نیاز به حمایت و بسترسازی صحیح ما دارند، نه آموزش صرف.

آقا و خانم عزیز:

گاهی در زندگی مسائلی پیش می‌آید و موجب عصبانیت شما می‌شود.
وقتی عصبانی هستید قبل از اینکه عملی انجام دهید، چند ساعت صبر کنید،و خوب به آن فکر کنید
چون وقتی عصبانی می شوید خودتان نیستید.
سعی کنید مساله را با خونسردی‌ و با صحبت کردن حل کنید.

مراقب باشیم با جزئی ترین مسائل روزهای خوش زندگیمان را تلخ نکنیم .