موسسه آموزش عالي حوزوي فاطمیه دامغان

آیت‌الله خامنه‌ای:
سؤال: پدرى که زکات فطره نمى‌‏دهد، تکلیف زن و فرزند او چه مى‌‏شود؟
جواب: بر آنان تکلیفى نیست و لازم نیست فطره بدهند.

سؤال: اگر زن به جهت نیاز شوهر، در تأمین مخارج زندگى کمک کند؛ چه کسى باید زکات فطره آنها را بدهد؟
جواب: اگر زن نان‏خور شوهر محسوب شود، باید شوهر در صورت توانایى زکات فطره خود و همسرش را بدهد و اگر زن نان‏‌خور شوهر و کس دیگرى نباشد، باید خودش زکات فطره‌‏اش را بدهد.

سؤال: زنى که از تمکین شوهر خود دارى مى‌‏کند، آیا زکات فطره او از شوهرش برداشته مى‌‏شود؟
جواب: خیر، باید شوهرش زکات فطره او را بدهد؛ مگر آنکه نان خور شخص دیگرى باشد.

سؤال: میهمانی که فقط شب عید فطر به خانه انسان بیاید، تکلیف فطره‌‏اش چه می‏شود؟ اگر میهمان فطره خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط می‏شود؟ اگر انسان شب عید فطر میهمان داشته باشد و صبح متوجه شود که عید بوده؛ آیا فطره آنها بر او واجب است؟
جواب: الف) فطره او بر عهده صاحب خانه نیست.
ب) در فرضی که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده میزبان ساقط می‏شود.
ج) ناآگاهی از رؤیت هلال، تأثیری در حکم پرداخت فطره ندارد لکن گذشت که فطره میهمان یک شبه بر عهده خودش می‌باشد.

سؤال: آیا پرداخت زکات فطره بر کسی که توان مالی ندارد، واجب است؟
جواب: اگر فقیر باشد، زکات فطره بر او واجب نیست و اگر سه کیلو گندم و مانند آن و یا قیمت آنها را دارد، مستحب است آن را به عنوان زکات فطره بدهد و چنانچه افرادی تحت تکفل دارد، می‏تواند آن را به قصد فطره، بین نفرات خانواده دست گردان کنند و بهتر است نفر آخر، آن را به کسی بدهد که از خودشان نباشد.

سؤال: زکات فطره را باید از قوت متعارف داد، یا قوت شرعی؟
جواب: اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اینها داده شود، کفایت می‏کند و منحصر به قوت غالب نیست.

سؤال: مقدار فطره چقدر است؟
جواب: شخص باید برای خودش و کسانی که نان خور او محسوب می‏شوند، برای هر نفر سه کیلو از خوراک مردم (مانند گندم، جو، خرما، کشمش، برنج، ذرت و یا مانند اینها) و یا پول یکی از آنها را به مستحق بدهد.

سؤال: اگر شخص فطره را کنار بگذارد، می‏تواند از آن استفاده کند و بعد به جای آن مال دیگری بگذارد؟
جواب: خیر، باید همان را که کنار گذاشته، برای فطره بدهد.

سؤال: زمان کنار گذاشتن فطره و پرداخت آن چه موقع است؟
جواب: بعد از اثبات حلول ماه شوال می‌تواند آن را کنار بگذارد اگر نماز عید فطر می‏خواند، بنابر احتیاط واجب باید پیش از نماز پرداخت کند یا کنار بگذارد و اگر نماز عید نمی‏خواند، تا ظهر روز عید فطر مهلت دارد.

سؤال: آیا جایز است پیش از ماه رمضان، فطره را به فقیر داد؟
جواب: خیر، کفایت نمی‏کند؛ ولی می‏تواند آن را به عنوان قرض به او بدهد و در روز عید فطر، طلب خود را بابت فطره حساب کند.

سؤال: آیا جایز است زکات فطره را در شهر دیگری بدهیم؟
جواب: اگر در محل و شهر خودش مستحق پیدا نشود، می‏تواند آن را به شهر دیگری ببرد. ‏

آیت‌الله سیستانی:
پرسش: اگر قبل از عید فطر شخصی از شهر خود به شهر دیگری برود و به خانه کسی برود ایا باید فطریه خود را خودش بدهد یا صاحب خانه دهد؟
پاسخ: اگر در شب عید در خانه او باشد و نان خور او حساب شود فطریه او با صاحب خانه است و اگر از نظر عرف نان خور او حساب نشود فطره او بر خودش واجب است.

پرسش: اگر فرد در شب عید فطر زکات فطره را جدا کند اما سهواً گم شود یا خرج گردد وظیفه چیست؟
پاسخ: لازم است بدل آن را بدهند و بنابر احتیاط واجب به نیت قربت مطلقه باشد.

پرسش: شخصی در غذاخوری بدون اطلاع قبلی که فردا روز عید فطر است میهمانی داده ، بعد از اتمام میهمانی ثابت شده شب عید فطر بوده است آیا زکات فطره میهمانان بر ذمه میزبان می باشد ? اگر بر عهده میزبان باشد آیا میهمانان می توانند از میزبان وکالت بگیرند که زکات فطره را خودشان پرداخت کنند؟
پاسخ: زکات فطره میهمانان در مورد سوال بر عهده میزبان نیست.

پرسش: اگر در آخرین شب ماه رمضان شخصی سر زده به مهمانی برود آیا زکات فطره او به عهده صاحبخانه است؟
پاسخ: فطریه مهمانى که پیش از غروب شب عید فطر وارد شده ، و شب را نزد او مانده و ـ هر چند موقتاً ـ نان خور او حساب شود، بر او واجب است و همچنین ـ بنابر احتیاط ـ اگر پس از غروب شب عید فطر وارد ‏شود و نان خور او شمرده شود، و اگر نه واجب نیست و کسی که تنها براى افطار شب عید دعوت شده نان خور به حساب نمیآید ، وفطره اش بر صاحبخانه نیست.

س: کسی که درماه رمضان می خواهدقبل ازظهر به مسافرت برود می تواند درخانه وپیش از رسیدن به حد ترخص روزه را بخورد؟
ج)نمی تواند قبل ازرسیدن به حد ترخص روزه رابخورد واگر بخورد قضا وکفاره دارد وقتی به حد ترخص رسیدآن وقت می تواند روزه رابخورد

شرایط صحت روزه (واجب و مستحب) زن مستحاضه چیست؟

♦️ آیات عظام امام خمینی(ره):
احتیاط واجب آن است که زن مستحاضه در تمام روزی که روزه است، به مقداری که می تواند از بیرون آمدن خون جلوگیری کند.
روزه زن مستحاضه ای که غسل بر او واجب می باشد، در صورتی صحیح است که در روز غسلهایی را که برای نمازهای روزش واجب است، انجام دهد. و نیز بنابر احتیاط واجب باید غسل نماز مغرب و عشای شبی که می خواهد فردای آن را روزه بگیرد بجا آورد. ولی اگر برای نماز مغرب و عشا غسل نکند و برای خواندن نماز شب پیش از اذان صبح غسل نماید و در روز هم غسلهایی را که برای نمازهای روزش واجب است بجا آورد، روزه او صحیح است.
اگر بعد از نماز عصر مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند، روزه او صحیح است.

♦️ آیت‌الله بهجت(ره):
اگر زنى که در حال استحاضه است غسلهاى خود را به تفصیلى که در احکام استحاضه گفته شد بجا آورد روزه او صحیح است ، و بى وجه نیست که صحت روزه او مشروط به انجام غسلى باشد که باید براى نماز صبح انجام دهد، ولى بنابر اظهر غسل نمازهاى مغرب و عشاى شب گذشته و شب آینده در صحیح بودن روزه او شرط نیست .
و بنابر احتیاط واجب مستحاضه متوسطه هم مثل کثیره انجام غسلى که بر او واجب است در صحیح بودن روزه اش شرط است ولى وضوى واجب بر مستحاضه قلیله ، شرط صحت روزه نیست .

♦️ آیت الله سیستانی(مد):
احتیاط مستحب آن است که زن مستحاضه در تمام روزی که روزه است، به مقداری که می‌تواند از بیرون آمدن خون جلوگیری کند.
بنا بر مشهور روزه زن مستحاضه کثیره، در صورتی صحیح است که غسل نماز مغرب و عشای شبی که می‏خواهد فردای آن را روزه بگیرد بجا آورد، و نیز در روز غسل‌هایی را که برای نمازهای روز واجب است انجام دهد، ولی بعید نیست که در صحت روزه‌اش غسل شرط نباشد، همچنان که ـ بنا بر اقوی ـ در مستحاضه متوسطه شرط نیست.
اگر بعد از نماز عصر، مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند، روزه‌اش بدون اشکال صحیح است.

♦️ آیت‌الله‌ فاضل لنکرانی(ره):
احتیاط واجب آن است که زن مستحاضه در تمام روزى که روزه است به مقدارى که مى تواند از بیرون آمدن خون جلوگیرى کند.
روزه زن مستحاضه اى که غسل بر او واجب مى باشد در صورتى صحیح است که در روز غسلهایى را که براى نمازهاى روزش واجب است انجام دهد، و بنابر احتیاط غسل نماز مغرب و عشاى شبى که مى خواهد فرداى آن را روزه بگیرد را بجا آورد. سایت ایشان

♦️ آیت‌الله مکارم شیرازی(مد):
روزه زن مستحاضه قلیله مشروط به وضو نیست. روزه زن مستحاضه کثیره بنا بر احتیاط واجب مشروط به غسل روزانه است و بنابر احتیاط واجب غسل شب گذشته را نیز باید انجام دهد.
هرگاه زن روزه دار بعد از نماز ظهر و عصر مستحاضه شود براى روزه آن روز غسلى ندارد.

س: حکم روزه کسی که درماه رمضان بدون این که از وقت اذان صبح تحقیق کند ، سحری بخورد و بعد معلوم شود اذان بوده،چیست؟
ج)‏ : روزه آن روزرا باید بگیردوبعدا قضای روزه راهم بایدبگیرد ولی کفاره ندارد.

حکم تزریق آمپول در حال روزه ماه رمضان چیست؟

آیت الله خامنه ای:
احتیاط واجب آن است که روزه‏دار از آمپول‌هاى مقوّى یا مغذّى و هر آمپولى که در رگ تزریق مى‌‏شود و نیز انواع سرم‌‏ها خوددارى کند، لکن آمپول‌هاى دارویى که در عضله تزریق مى‌‏شود و نیز آمپول‌هایى که براى بى‏حسّ کردن به کار مى‌‏رود، مانعى ندارد.

آیت الله مکارم شیرازی:
تمام تزریقات دارویى و تقویتى و بى حسّى و واکسن هر گاه در عضله باشد براى روزه دار اشکال ندارد، ولى از تزریق در رگ مطلقاً پرهیز شود.

آیت الله سیستانی:
تزریق آمپول روزه را باطل نمى کند؛ خواه جنبه غذایى و تقویتى داشته باشد، یا جنبه دوایى و مانند آن.

آیت الله وحید خراسانی:
تزریق آمپولى که به جاى دوا به کار مى‏رود یا عضو را بى حس مى‏کند ، اشکال ندارد و همچنین آمپول که به جاى آب وغذا به کار مى‏رود نیز مانعى ندارد ولى احتیاط مستحب آن است که از استعمال آمپولى که به جاى آب و غذا به کار مى‏رود خوددارى کند.

حضرت علی (ع) از پیامبر خدا (ص) نقل می کند که پیامبر فرمود : هیچ مومنی نیست که ماه رمضان را فقط به حساب خدا روزه بگیرد، مگر آنکه خدای تبارک و تعالی هفت خصلت را برای او واجب و لازم گرداند :

هرچه حرام در پیکرش باشد محو و ذوب گرداند.

به رحمت خدای عزوجل نزدیک می شود.

خطای پدرش حضرت آدم را می پوشاند .

خداوند لحظات جان کندن را بر وی آسان گرداند .

از گرسنگی و تشنگی روز قیامت در امان خواهد بود .

خدای عزوجل از خوراکی های لذیذ بهشتی او را نصیب دهد.

خدای عزوجل برائت و بیزاری از آتش دوزخ را به او عطا فرماید.

سوال: حکم تزریق سرم در حال روزه ماه رمضان چیست؟

 پاسخ:

 آیات عظام امام و خامنه ای:
بنابر احتیاط واجب، باید از تزریق سرم خودداری کرد؛ خواه جنبه غذایی و تقویتی داشته باشد، یا جنبه دارویی و مانند آن. [1]
آیت الله بهجت: تزریق سرم روزه را باطل می کند. [2]

 آیات عظام: سیستانی و صافی: تزریق سرم روزه را باطل نمی کند؛ خواه جنبه غذایی و تقویتی داشته باشد، یا جنبه دارویی و مانند آن. [3]
 آیت الله مکارم: تمام انواع تزریقات برای روزه دار اشکال دارد. [4]
—————
 منبع:
[1]. امام: استفتا؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س 767.
[2]. بهجت: استفتا.
[3]. سیستانی، منهاج الصالحین، ج1، قبل از م 999 و استفتا؛ صافی،‌جامع الاحکام، ج1، س 473.
[4]. مکارم، توضیح المسائل، م 1339 و استفتائات جدید، ج2، با استفاده از س 427.